Artistieke kwaliteiten
Waardekaders voor kunst zijn divers en evolueren. Daarom spreken we over artistieke kwaliteiten, in het meervoud.
Kennis
Inzicht en overzicht: dat biedt Kunstenpunt jou hier. Kennis over hoe de kunstensector functioneert en ontwikkelt. Dat samengebracht op één plaats en bekeken vanuit de lange termijn.
Je vindt in deze wiki-omgeving een overzicht van de ontwikkelingen in de professionele kunstensector uit Vlaanderen en Brussel. Via de onderstaande onderwerpen worden die behapbaar en doorzoekbaar.
Elk onderwerp vullen we aan met besprekingen en analyses. Het doel is om je komende jaren steeds meer onderbouwde inzichten te verschaffen. Die zijn het resultaat van (praktijk)onderzoek van Kunstenpunt en anderen.
De onderwerpen
Beoordeling
Bij programmeren of cureren, bij het kiezen van partners, bij het verdelen van subsidies... altijd spelen er complexe waardekaders.
Digitalisering
Digitalisering in de kunsten impacteert artistieke creatie, interne werkprocessen, en distributie- en communicatiekanalen.
Duurzaamheid
Over klimaatverandering en sociaal-rechtvaardige transitie in de kunsten: een transformatieproces binnen de grenzen van mens en planeet.
Fair Practices
Zorgen voor correcte vergoeding, gedeelde macht, veiligheid en welzijn in artistieke praktijken en samenwerkingen.
Inclusie
Gelijkheid, het wegwerken van drempels, toegankelijkheid verbeteren, omgaan met machtsdynamieken, ... werken aan inclusie zet hier op in.
Instroom en uitstroom
Autodidact, net afgestudeerd, de eerste subsidies, in opdracht werken, met pensioen gaan... Onder instroom en uitstroom wordt er veel begrepen.
Internationalisering
Internationaal werken heeft artistieke, economische, menselijke, sociale, ecologische en effecten. Hoe weeg je die tegenover elkaar af?
Kunstenaarsstatuut
Artiesten hebben recht op financiële bescherming tijdens de periode tussen kunstopdrachten of contracten. Dit werd het "kunstenaarsstatuut" genoemd.
Kunstenbeleid
Van het Vlaamse kunstendecreet, over lokaal cultuurbeleid, tot Europese culturele programma's: op deze pagina brengen we het in kaart.
Lokale afstemming
Kunst houdt zich niet aan grenzen. Daarom is het belangrijk om af te stemmen tussen verschillende instanties en initiatieven.
Loopbaan
Artiesten en kunstwerkers hebben hun loopbaan zelf in de hand én krijgen kansen van anderen. Hoe werkt dat, een leven lang?
Ondernemerschap
Wat is ondernemerschap in de kunsten? Op zoek naar een ruimer begrip voor deze door velen in de kunsten verfoeide economische term.
Ontwikkeling
Ontwikkeling kan slaan op artistieke ontwikkeling, loopbaanontwikkeling, organisatieontwikkeling, of de ontwikkeling van een collectieve sector.
Organisatieontwikkeling
Organisaties zijn de knooppunten waar kunstenaars samenwerken, waar artistiek werk ondersteund wordt, waar kunst een publiek leven krijgt.
Participatie
Wat zijn participatieve kunstpraktijken? En hoe verhoudt het Vlaamse kunstenbeleid zich tot het druk bediscussieerde begrip 'participatie'?
Productie
Kunst produceren gaat van artistiek onderzoek tot het vinden van de meest geschikte presentatieplek, en omgaan met de receptie ervan.
Publiek
Kunst leeft voor een deel bij de gratie van het publiek. Wie is dat? Waarom komen ze (niet)? Welke drempels zijn er en hoe nemen we die weg?
Reflectie
Reflectie in de kunsten neemt verschillende vormen aan, afhankelijk van de context. We benaderen het van verschillende kanten.
Ruimte
Tijd, infrastructuur, mentaal, digitaal, ... Kunst heeft ruimte nodig. Hoe maak je die, beheer je die, eis je die op, krijg je die?
Sociaal-economische positie
Hoe is het gesteld met de sociaal-economische positie van artiesten en kunstwerkers, en hoe evolueert die?
Spreiding
Kunst mag gezien worden. In Vlaanderen, in België, en in het buitenland. Maar hoe is het gesteld met die spreiding?
Tewerkstelling
Een artiest of kunstwerker betaald werk geven is een complexe uitdaging, omwille van de vele manieren waarop men dat kan doen en de kosten ervan.
Waarde van Kunst
Wat is de waarde van kunst eigenlijk binnen de cultuur van een altijd veranderende samenleving?
Niet gevonden wat je zocht? Misschien vind je de kwestie die jou bezighoudt in de uitgebreide lijst hieronder. Elke kwestie verwijst je door naar de relevante inzichten onder de 26 onderwerpen van hierboven. Zo houden we het overzichtelijk. Tegelijk krijg je inzicht in alle andere taaie vraagstukken waarmee deze kwesties zijn verweven.
Ga dan naar de sectie Advies. Of bezoek een van onze morning coffees of night caps.
Neem contact met ons op via tom@kunsten.be, nikol@kunsten.be of simon@kunsten.be.
Of snuister in de literatuurlijst van onze kennisopbouw. Daar vind je de rapporten, studies en vele andere bronnen waarnaar we verwijzen. Je kan een selectie maken van onderwerpen of zoeken op specifieke begrippen.
Kunstenpunt is aangesloten bij Compendium of Cultural Policies & Trends. Als expert author levert het een overzicht van het cultuurbeleid in Vlaanderen en Brussel voor de internationale databank van Compendium.
Proces
De inhoud krijgt vorm. In de loop van 2022 worden volgende onderwerpen aangevuld:
- Digitalisering
- Duurzaamheid
- Kunstenaarsstatuut
- Kunstenbeleid
- Ontwikkeling
- Participatie
- Reflectie
- Ruimte
- Sociaal-economische positie
Daarmee is het werk achter deze wiki-omgeving echt op gang getrokken. Dat zal ook later work-in-progress blijven, want een wiki is nooit af.
Een van de bijdragen aan ‘Kunstenbeleid’ is door Julia Peters. Zij rondt in 2022 een doctoraat af over subsidiëring van beeldend kunstenaars tussen 1965 en 2015. Op vraag van Kunstenpunt verwerkt Peters de inzichten van haar onderzoek in een schrijfopdracht voor Kennis.
De filosofie is om het proces achter deze wiki ook voor anderen open te stellen. Help ons, draag bij, attendeer ons op ontbrekende onderwerpen of kwesties of geef feedback.
Ondertussen loopt ook het traject rond kennisnoden en kencijfers voort. Gesprekken met (bovenbouw)spelers en beleid leveren input om de inventaris af te toetsen en eventueel aan te vullen.
Deze wiki-omgeving presenteert kennis, informatie en data op een manier die loskomt van tijdslijnen, artikels of publicaties. Nieuwsbericht na nieuwsbericht worden we overstelpt met informatie, en het ontbreekt aan overzicht. Dat willen we hier vorm geven: een rustpunt waar in een overzichtelijke hoeveelheid onderwerpen de uitdagingen die leven in de kunstensector onderbouwd besproken en geanalyseerd worden.
De eerste stap bestaat uit het afbakenen van onderwerpen. Daarbij baseren we ons op onze continue monitoring van het veld. Maar ook op wat de Landschapstekening Kunsten 2019, het Cijferboek 2018 en het traject rond kennisnoden en kencijfers ons opleveren (zie: ‘Wat voorafging’).
We kozen om te beginnen met 26 onderwerpen. Maar die bespreken uiteraard een veelheid aan onderliggende kwesties. En bovendien zijn die kwesties ook nog vaak aan mekaar gerelateerd. Daarom verrijken we de onderwerpen telkens met meer concrete en herkenbare trefwoorden. Die kan je gebruiken om de onderwerpen te filteren.
Met de Landschapstekening Kunsten 2019 (i.s.m. VAi, VAF en Literatuur Vlaanderen) vervulde Kunstenpunt een decretaal opgelegde opdracht. De Landschapstekening biedt een unieke stand van zaken en een evaluatie van ontwikkelingen in het Vlaamse kunstenlandschap. Elke Landschapstekening legt mee de bouwstenen voor een strategische oefening, als opmaat voor de Strategische Visienota Kunsten van de minister van Cultuur.
De Landschapstekening werd (deels) gevoed door het Cijferboek Kunsten uit 2018. Deze publicatie bundelde de cijferstudies van Kunstenpunt naar onderwerpen zoals internationalisering, geografische spreiding en sociaal-economische kwesties.
Kunstenpunt zet de kennisopbouw voort die in de Landschapstekening en het Cijferboek gebeurde.
Om kwantitatieve studies en datavergaring door Kunstenpunt (en anderen) richting te geven, zetten we in 2021 een traject in gang om cijfermatige kennisnoden te vergaren. De bedoeling is om te weten te komen wat we juist willen weten. Over wat willen spelers uit kunstenveld en -beleid juist cijfers en data? In de Landschapstekening en het Cijferboek werden al veel cijfermatige kennis- en datanoden aangekaart. Maar die willen we aanvullen. Naast continue monitoring van het kunstenveld, houdt Kunstenpunt gesprekken met belangenbehartigers en bovenbouworganisaties uit de kunstensector. Al die input wordt vertaald naar specifieke ‘kencijfers’. Dat zijn als het ware voorafnames op de grafieken en tabellen die idealiter in cijferanalyses verschijnen. Begin 2022 klokten we af op zo’n 750 kencijfers.
Die kencijfers gaan nog een hele tijd mee. Maar ondertussen vormen ze een richtsnoer voor onderzoek dat de volgende Landschapstekening (in 2025) zal voeden. De cijfermatige studies en datavergaring van Kunstenpunt – of van partijen waar Kunstenpunt advies aan verleent – vinden in de kencijfers een handige checklist voor het definiëren van onderzoeksvragen en datastandaarden.
Die cijfermatige studies zullen, samen met het kwalitatieve onderzoekswerk een plaats krijgen in de sectie ‘Kennis’ op de website van Kunstenpunt. In 2025 krijgt die Kennis een synthese in de nieuwe Landschapstekening Kunsten, aangevuld met de input van redactiepartners.
