Smart City for Culture

Ik ging gisteren met collega’s Katrien Kiekens en Simon Leenknegt naar het Smart City for Culture evenement in Flagey. Door omstandigheden kon ik enkel bij de plenaire sessie blijven, maar ik deel hier graag enkele lightbulb momenten.

Marleen Stikker van de Waag Society bracht de beste en ook meest kritische talk van het evenement. In haar boodschap stond centraal dat burgers — waarbij kunstenaars onder de “wakkere” en “kritische” burger vallen — moeten waken over hoe technologie zich binnendringt in het dagelijkse leven. Er moet daarbij een evenwicht gezocht worden tussen openheid (technologie moet van en voor de mensen zijn, en niet van en voor een winstgevend monopolie), en economische waardecreatie.

Het digitale museum van Pascal Keiser is een paradepaardje voor hoe technologie, in de vorm van gedigitaliseerde kunstwerken, apps en makerspaces ervoor kan zorgen dat een “culturele shock” makkelijker bij mensen in precaire omstandigheden gebracht kan worden. Lightbulb voor mij was het onderscheid tussen de echte beleving van een fysiek kunstwerk (impressie van materiaal, monumentaliteit, precisie, ruimtelijke context), en de culturele shock (reflectie en identificatie) die een kunstwerk ook als digitale beleving kan veroorzaken.

Liesbet Huybrechts bracht een verhaal van een slimme omgeving, waarbij de slimheid niet ligt in het ontwikkelen van technologische snufjes, maar waarbij de technologie (in de vorm van vereenvoudigde online communicatie, miniaturisatie van een drukpers, etc.) “gebruikt” wordt om op een slimme manier om te gaan met burgers, fysieke ruimte en ondernemers. Voor mij was dit, na de presentatie van Marleen, ook een sterk lightbulb moment.

Yves Bernard van iMAL gaf vele stimulerende voorbeelden van hoe kunstenaars met technologie aan de slag gaan om artistieke projecten te maken die zich inmengen in de gemeenschap. Tijdens deze presentatie had ik niet echt een lightbulb moment, maar eerder een positief en optimistisch gevoel van hoe mensen creatief aan de slag gaan met technologie. De projecten van iMAL verdienen meer aandacht!

De presentaties van Liesbet en Yves Bernard, in combinatie met de kritische noten van Marleen en het mooie voorbeeld van Pascal bracht me er ook toe om een vraag te stellen aan Céline Vandenborght van de regio Brussel: de regio zet namelijk heel sterk in op de technologie en de infrastructuur, terwijl de meest spraakmakende Smart City for Culture projecten de slimheid meer zien in de manier waarop de overheid, burgers en ondernemers met elkaar omgaan. Het antwoord van Céline was dat de regio (door de manier waarop Belgie georganiseerd is in gewesten en gemeenschappen) enkel kan inzetten op de territoriale aspecten van een Smart City, en daarom de focus legt op infrastructuur.