Herbeleef – kick-off: A Fair New World?! Talk #1

1. Herbekijk het panelgesprek

Wat heeft de lockdown betekend voor kunstenaars en zelfstandigen in de kunsten, en hoe kijken zij nu naar de toekomst? Welke zijn de prioriteiten om tot die zo felbegeerde Fair New World te komen? Wat hebben de solidaire initiatieven, ontstaan tijdens de lockdown, met elkaar gemeen?

Herbekijk hieronder het panelgesprek met Philippine Hoegen, Jivan van der Ende, Aurelie Nyirabikali Lierman en Myriam Van Imschoot. Moderator: Carolina Maciel de França.

2. Lees de samenvatting van het panelgesprek

“Optimisme versus pessimisme is een vals onderscheid, het gaat over ‘being interested’: geïnteresseerd blijven, de dingen blijven bevragen, iets doen met de kleine mogelijkheden die we zien en experimenteren met andere logica’s.”

Philippine Hoegen

Lees de samenvatting van het panelgesprek: Ruimte voor falen en voor zorg

3. Lees de nota’s en samenvattingen van de gesprekstafels

Hoe kijken wij als kunstenveld naar onszelf en welke denkfouten spelen ons daarbij parten? Want hoe ons veld er morgen ook uitziet, dat we het fair en solidair willen staat vast. Toch?

Tijdens de tweedaagse kick-off gingen we dieper in gesprek over de verschillende uitdagingen die in een Fair New World?! moeten worden aangepakt. In de namiddag kon iedere deelnemer twee verschillende gesprekstafels volgen.

Het meest gedetailleerde verslag van de gesprekstafels kan je lezen in elk afzonderlijk document per tafel/onderwerp. Voor een visualisatie van het verslag verwijzen we graag door naar MIRO

Lees de nota’s en samenvattingen

Bekijk een visueel verslag aan de hand van post-it’s in MIRO

4. Lees meer over het programma van de kick-off

Waar staan we vandaag?
En hoe nu verder?

COVID-19 blijkt levensbedreigend, niet enkel voor de mens maar ook voor zijn bedrijvigheid. In Tuesday Talk #2 (onze online gesprekken over de toekomst van kunst) noemde Rachida Aziz corona een systeemcrisis: het virus stelt scherp op wie wij zijn als samenleving, onze aanpak ervan vertelt iets over de toekomst.

Hoe zit dat in de kunsten? We willen rechtkrabbelen in een wereld met meer fairness, verhoogde aandacht voor kunstenaar en freelancer, meer inclusiviteit, meer duurzaamheid en meer solidariteit. Niets daarvan is nieuw, enkel vereist het in onzekere tijden nog meer verbeelding en collectieve denkkracht.

Kunstenaars en kunstwerkers vertellen wat de lockdown hen bracht en hoe ze nu vooruit kijken. Kunstenpunt deelt zijn inzichten over de impact op het veld, aandachtspunten en weak signals naar de toekomst toe. En we denken verder: hoe kijken wij als kunstenveld naar onszelf en welke denkfouten spelen ons daarbij parten? Want hoe ons veld er morgen ook uitziet, dat we het fair en solidair willen staat vast. Toch?

A Fair New World?!is een nieuw praktijkontwikkelingstraject van Kunstenpunt, dat van start gaat met twee dagen van reflectie, discussie en presentaties. Klik hier voor het programma van dag 2, ingevuld door SOTA, Het TheaterFestival, en Headquarters of the Mouvement.

Onderwerpen van gesprek:

Kunst en publiek draagvlak

Zonder publiek geen kunst. De besparingen en de lockdown leidden tot warme steunbetuigingen. Toch weten we: het publiek draagvlak voor kunst is nooit verworven, zeker niet bij iedereen. Dat we ondanks volgehouden inspanningen nog vele stappen te zetten hebben richting inclusie is bekend. Maar zit er ook meer achter? Op basis waarvan bepleit kunst haar waarde? Hebben we het over een product, een artistiek antwoord op een vraag om verstrooiing of verdieping? (En als dat zo is, is daar iets mis mee?) Is kunst te weinig expliciet over haar verbindende, politiserende kracht? (En staat ze daar zelf nog wel achter?) Een gesprek over meerwaarde, uniciteit en publiek draagvlak.

Kunst en digitaal: wat hebben we geleerd en waarop bouwen we verder? 

Tijdens de lockdown is er veel online experiment geweest. Online kan live kunst niet vervangen maar het voegt misschien wel iets toe. Al is het door een aanbod makkelijker bereikbaar te maken voor mensen met beperkte mobiliteit, of al is het dat je er een vlucht mee vermijdt. Welke zijn de sterktes en beperkingen van live versus online? Welk soort kunst gedijt (of net niet) in een online omgeving? Hoe realiseren we the best of both worlds, gedacht vanuit fairness voor zoveel mogelijk mensen? Welke goede praktijken zien we en welke nieuwe inzichten kunnen zij met ons delen? 

Kunst en internationaal 

Dat corona ons anders doet nadenken over internationaal werken is een understatement, dat het kunstenveld daar al langer mee bezig was ook. Enkel worden we nu gedwongen ons in ijltempo te verhouden tot een radicaal nieuwe internationale realiteit. Bewust internationaal werken: wat is dat, wat kan of moet het zijn vanaf nu? Wat verliest een kunstenaar die niet meer, of drastisch minder, met zijn/haar werk kan reizen, en wat kan daartegenover in de plaats komen? Met andere woorden: wanneer klopt het wel of niet om te reizen, en welke lessen hebben we getrokken uit nieuwe vormen van bewust internationaal werken tijdens de lockdown?

Kunst, instelling en kunstenaar 

Het vernieuwde Kunstendecreet stelt Kerninstellingen in het vooruitzicht met een voorbeeldfunctie ten aanzien van de ondersteuning van kunstenaars en hun omkadering. Hoe kan dat eruit zien? Hoe staat de Kerninstelling van de toekomst het best ten dienste van makers, in complementariteit – en solidariteit – met kleinere organisaties die vaak meer specialisatie en netwerk in huis hebben, en dichter bij de kunstenaar staan? Hoe kunnen beide elkaar versterken, opdat de maker er beter van wordt?

Kunstenaarschap en (over)leven

Als de covid-crisis iets op scherp heeft gesteld, dan wel de complexe statuten waarin kunstenaars en freelancers werken. Bij het opvangen van weggevallen inkomsten is het zoeken geweest om alle mazen van het net gedicht te krijgen. Dat moet beter, en dringend – liefst op lange termijn. Welke zijn de beste manieren om kunstenaars van meer bestaanszekerheid te voorzien? Hoe organiseer je een faire herverdeling van middelen, in solidariteit met iedereen?

De kunstenaar centraal in het beleid

Het Vlaams kunstbeleid zet in op de kunstenaar als hoeksteen van het veld. Wat is daarvoor nodig? Eén element is alvast het versterken van de ‘dynamische ruimte’, zoals projecten en beurzen in de toekomst worden genoemd. Wat kan ‘de kunstenaar centraal’ nog meer betekenen, en hoe laten we de kunstenaars zelf daar meer over aan het woord?

Eenstemmigheid, meerstemmigheid

De COVID-crisis heeft de sector met één stem leren spreken, klinkt het. Maar is dat zo, kan dat wel en sluit je niet a fortiori stemmen uit? En zo ja, valt dat te vermijden wanneer de urgentie is om een heldere boodschap uit te dragen? Die heldere boodschap staat meerstemmigheid dan weer in de weg. Moeten we eerlijker en zorgvuldiger kijken naar “één stem” en “meerstemmigheid”? Hoe organiseren we een zo eerlijk, divers én meerstemmig mogelijk veld, dat toch krachtdadig op tafel slaat wanneer nodig? Niet enkel voor zichzelf maar ook voor anderen die onze steun verdienen. Een gesprek over the cracks en hoe ze te lijmen, minstens te erkennen, waar mogelijk te overstijgen. 

Kunst en wereld

Auteur Arundhati Roy ziet de pandemie als portaal naar een nieuwe wereld: wat laat je achter, wat neem je mee? Op zoek naar antwoorden ontwikkelde Bruno Latour een set handzame vragen. Welke moeten de prioriteiten, de basiswaarden, de principes en de voornemens zijn voor het kunstenveld, vandaag en in de toekomst? Aan deze “joker”-tafel zonder afgebakend thema doen we samen een aanzet op basis van Latours vragenlijst.

Bovendien

Het was onze bedoeling een infotafel in te richten voor kunstenaars en zelfstandigen op zoek naar informatie over ondersteuningsbronnen naar aanleiding van de corona-crisis. De ironie wil dat wij zo’n tafel niet kunnen organiseren omwille van het besmettingsgevaar bij steeds wisselende tafelgenoten. We gaan deze dienst wel online in het getouw zetten, daarover hoor je spoedig meer.

Datum, tijdstip en locatie

vrijdag 4 september 2020
11u00 – 18u00
Tour & Taxis – Shed 3 (Brussel)