Re/set: van open ruimte naar publiek domein?

Om hun publiek te kunnen blijven ontmoeten, ontdekken kunstenaars en organisaties de open ruimte naast de gesloten kunsthuizen. Denk maar aan openluchtvoorstellingen, concert- en theaterwandelingen en zelfs kunst voor het raam. Daarnaast ontstaan er ook “nieuwe open ruimtes”, soms spontaan gegroeid vanuit buurtbewoners, of ze werden bedacht door kunstenaars en kunstwerkers. De ruimtes zijn in de eerste plaats plekken om “coronaproof” te vertoeven, om mensen te ontmoeten. Maar het zijn ook plekken waar kunst op kleine schaal kan ontstaan tussen de mensen, als een gemeen goed. Open ruimte wordt zo (tijdelijk) publiek domein. 

Het Gents nomadisch artistiek platform Gouvernement neemt met ‘Night Shift’ grote kunstorganisaties tijdelijk over. Het platform presenteert er kunst op een informele en onverwachte manier, wars van codes en gewoontes van het kunsthuis.

Toen het Night Shift-evenement in de Gentse Opera werd geannuleerd, bleef de scenografie staan en hielp het de ruimte mee te transformeren tot REST. De installatie van het Decoratelier (Brussel) werd geplaatst voorbij de deuren van de dienstingang van de Opera. Op die manier ontstaat er een nieuwe ruimte die uitgeeft op straat. Het lijkt wel een nieuw overdekt voetpad dat voor deze interventie tijdelijk toegankelijk is. 

De installatie nodigt uit om even te blijven zitten, een praatje te slaan of de ruimte van een andere kant te bekijken. De ruimte biedt beschutting en veilige ontmoetingskansen in tijden van sociale isolatie. Van zodra de maatregelen het toelaten zal REST van iedereen zijn en kan deze ruimte zich ontvouwen tot een plek voor presentatie, educatie en alles ertussenin. Het is een mooi voorbeeld van een open plek zonder cultureel programma, die aanzet tot ontmoeting en beschutting biedt.

Open ruimtes zonder programmatie, waar bewoners op eigen initiatief evenementen kunnen organiseren, werden al voor de crisis opgericht. Denk maar aan de Stadshal in Gent, of de gestripte kunstkerk in Avelgem die nu functioneert als publieke ruimte in open lucht, of de open ruimte in het kunstcentrum CCA in Glasgow waar alles kan en niets moet, volledig bepaald door bewoners of kunstenaars.