Hoe Kunstenpunt gegevens verzamelt

Bij Kunstenpunt verzamelen we gegevens die artistieke activiteiten van kunstenaars uit Vlaanderen en Brussel beschrijven. We kijken

(1) voor muziek naar releases en buitenlandse concerten,

(2) voor beeldende kunst naar solo/groepstentoonstellingen, residenties, kunst in opdracht en kunstbeurzen, en

(3) voor podium kijken we naar Belgische premières en buitenlandse opvoeringen van producties waaraan Vlaamse gesubsidieerde podiumorganisaties aan meewerken.

Maar hoe verzamelen we al die gegevens? Welke overwegingen maken we in de selectie van gegevens? Wat zijn de moeilijkheden die we tegenkomen? Welke oplossingen proberen we uit? Hoe gaan we op met de onvermijdelijke onvolledigheid?

In deze tekst willen we duidelijk maken welke gegevens we bijhouden en hoe we ze vinden. We gaan voor de drie disciplines door de verschillende types van activiteiten die we monitoren, en bespreken daarbij de opnamecriteria en de bronnen.

Muziek

Releases

Fysieke releases op geperste CD of vinyl worden in onze databank opgenomen als er op z’n minst een duidelijke Vlaams/Brussels muzikant betrokken is. Of de release bij een label of in eigen beheer is gebeurd maakt niet uit. Voorlopig komen digitale releases en releases op exotische dragers (een USB stick verstopt in een gummihoofd bijvoorbeeld) niet aan bod in de databank. We verzamelen wel documentatie over dat soort van acties door publicaties aan te kopen en te ontsluiten. En we hebben al een eerste verkenning gedaan van Bandcamp, trouwens…

We komen deze releases op het spoor via hoofdzakelijk drie kanalen. Ten eerste hebben we uiteraard persoonlijk contact met de major platenlabels, met een groot aantal onafhankelijke platenlabels, en met vele Vlaams/Brusselse muzikanten. Ten tweede volgen we de vaktijdschriften (bijvoorbeeld oor, jazzmozaiek, mojo, gonzo, wire, …) waarin nieuwe releases worden aangekondigd of gereviewd. Ten derde is er natuurlijk nog ook het informele netwerk van albums die de medewerkers van Kunstenpunt tegenkomen na concerten of bij het snuisteren in platenwinkels.

Buitenlandse concerten

Het monitoren van buitenlandse concerten is nog maar recentelijk opgestart, en we zijn nog aan het uitzoeken welke opnamecriteria we best hanteren. Op dit moment streven we nog naar “zo veel mogelijk” omdat we ook nog onze bronnen niet helemaal op punt hebben gesteld.

Als bronnen proberen we via de APIs van Bandsintown en Songkick (api key aangevraagd) een min of meer automatische flow op te zetten. Maar uiteraard brengen die tools niet alles aan het licht. Daarom zijn de Kunstenpuntmedewerkers ook ingeschreven op talrijke nieuwsbrieven van bands en concertzalen om zoveel mogelijk signalen op te pikken. Daarnaast consulteren we heel regelmatig de zelfrepresentatie (website, facebook, …) van bands waarvan we weten dat ze regelmatig in het buitenland optreden. Tot slot willen we ook hier in de toekomst ook een directe interactie met muzikanten en managers opzetten.

Beeldende Kunst

Tentoonstellingen, residenties, kunst in opdracht en kunstbeurzen

Om tentoonstellingen, residenties, kunst in opdracht en toonmomenten op kunstbeurzen in kaart te brengen, vertrekken we bij beeldende kunst vanuit selectiecriteria voor kunstenaars.

Let op, die selectiecriteria zijn er enkel voor de databank! Onze experten volgen uiteraard het bredere beeldende kunstenlandschap op, en iedereen is welkom bij Kunstenpunt voor advies.

Kunstenaars worden opgenomen in de databank indien ze uit Vlaanderen afkomstig zijn of in Vlaanderen wonen en betrokken zijn bij het kunstgebeuren binnen de Vlaamse Gemeenschap. Daarnaast moeten ze beantwoorden aan één of meerderevan de volgende criteria:

1. De kunstenaar heeft een projectsubsidie of een beurs ontvangen van de Vlaamse Gemeenschap (Kunstendecreet) of een subsidie van het Vlaams Audiovisueel Fonds. De laatste vijf jaren worden meegerekend.
2. De kunstenaar heeft de voorbije vijf jaar minstens drie keer tentoongesteld in een professionele organisatie beeldende kunst in Vlaanderen (zie lijst databank) Indien de kunstenaar betrokken is bij het Vlaamse kunstgebeuren en de voorbije vijf jaar enkel in het buitenland hebt tentoongesteld worden dezelfde criteria gehanteerd betreffende het professioneel karakter van die organisaties.

Kunstenaars kunnen op eigen initiatief een aanvraag indienen om opgenomen te worden in de databank. Vanaf dan worden hun gegevens in de databank ingevoerd in overleg met de kunstenaars.

Van tentoonstellingen, kunstbeurzen en residenties houden we de “wie, wat, wanneer en waar” bij. Bij kunst in opdracht ook de opdrachtgever.

Podium

Premières en buitenlandse voorstellingen van podiumproducties

Net zoals bij de beeldende kunst hanteren we voor de praktijkbeschrijving van het podiumlandschap opnamecriteria die kijken naar eigenschappen van de producerende organisatie. Enkel de activiteiten van organisaties met overheidssteun vanuit het Kunstendecreet komen in aanmerking voor de databank.

Let op, deze criteria gelden natuurlijk enkel voor de opname in de databank. Onze experten volgen met argusogen het bredere podiumlandschap!

Van iedere podiumproductie door zo een Vlaams gesubsidieerde organisatie nemen we de informatie op die in de technische fiche van de productie staat. Zo hebben we een zicht op de artistieke credits, maar vaak ook credits die te maken hebben met de omkadering. Van zo een productie gaan we dan op zoek naar de première en de buitenlandse voorstellingen.

Die buitenlandse speelreeksen vinden we via drie kanalen. Ten eerste hebben we een direct contact met de meeste organisaties die ons laten weten wanneer en waar ze hun producties opvoeren. Ten tweede volgen we ook de zelfrepresentatie (website, facebook, nieuwsbrieven, …) van deze organisaties. Ten derde voeren we ook elk seizoen een datacheck door, waarbij alle organisaties met producties in dat seizoen gevraagd worden om hun gegevens na te kijken in onze databank.

Conclusies

Na het overzicht hierboven is het wel duidelijk dat het verzamelen van gegevens over de artistieke praktijk van kunstenaars uit Vlaanderen en Brussel niet triviaal is. Onze bronnen variëren van direct contact met de makers, via hun representatie (website, management), tot indirecte gegevens uit de gespecialiseerde pers.

Naast de problematiek van waar de gegevens vandaan te halen spelen ook de selectiecriteria een belangrijke rol. Voor de drie disciplines zijn die selectiecriteria anders (muziek: type drager waarop release uitgebracht wordt, podium: subsidiëring van organisatie, beeldende kunst: o.a. tentoonstellingsactiviteit van kunstenaar). Afhankelijk van de selectiecriteria kunnen we ook een gevoel krijgen van de volledigheid van de gegevens.

Bij podiumproducties en hun voorstellingen zijn we vrij zeker dat onze gegevens quasi compleet zijn. Niet alleen is er hier een lange traditie die nog stamt vanuit de tijd van het Vlaams Theater Instituut, er is ook een jaarlijkse vraag naar de organisaties die opgenomen worden in de databank om hun gegevens na te kijken. Deze zogenaamde “data check” wordt doorgaans goed opgevolgd, waardoor de gegevens rond podiumactiviteiten grotendeels gevalideerd zijn. Binnen het team data en informatie is het Christel die deze gegevens opvolgt.

Bij de beeldende kunst is er, door de strenge selectiecriteria over welke kunstenaars in de databank opgenomen worden, in principe ook een streven naar volledigheid van de tentoonstellingsactiviteiten, maar door de eigenheid van de discipline is die volledigheid quasi utopisch. Daarenboven is er door de fusie van BAM naar Kunstenpunt een tijdlang onduidelijkheid geweest over de databank, waardoor in de jaren 2015 en een groot stuk van 2016 de databank slechts sporadisch werd aangevuld. We werken nu hard aan een inhaalbeweging. Desalniettemin kan het zijn dat kunstenaars niet al hun tentoonstellingen rapporteren. Bovendien zijn de definities van solo- en groepstentoonstellingen nog niet helemaal scherp gesteld. Binnen het team data en informatie is het Martine die deze gegevens opvolgt.

Bij muziek is de claim naar volledigheid nog moeilijker te maken. Er gebeurt momenteel bijzonder veel in de muziekwereld dat onder de radar blijft, en soms ook wil blijven. Hoewel er een goede relatie is met de labels en managers, zijn er ook vele muzikanten die in eigen beheer werken. Die laatste groep is bijzonder moeilijk te vatten. Dankzij jarenlange ervaring en een diepgaande kennis van de sector geloven we dat we toch een belangrijk stuk van de activiteiten kunnen capteren, zonder daarbij te durven pretenderen dat volledigheid binnen handbereik ligt. Binnen het team data en informatie neemt Quinten hiervoor de bal op, en speurt Diane naar buitenlandse concerten.

Tot slot geef ik nog mee dat alle gegevens die bij Kunstenpunt verzameld worden vrij beschikbaar zijn als “open data” onder een Creative Commons licentie.

Wil je meer weten over de data-gerelateerde uitdagingen die we bij Kunstenpunt aangaan? Of wil je aan de slag met onze gegevens? Volg me op twitter @ruettet of kom eens langs in Kunstenpunt voor een koffie.

Tom Ruette