Ondernemerschap in de kunsten

Of je nu als freelancer of werknemer, alleen of collectief aan de bak wil, als kunstenaar zul je vaak je eigen werkzaamheden moeten organiseren. En dat kan wel afschrikken. Ondernemend zijn, is hier de boodschap.

We proberen hier content te tonen van Vimeo.

Kunsten.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.
Lees meer over onze privacy policy.

Bekijk de video op Vimeo

6 | Ondernemen in de kunsten · Bekijk in de videozone

Ondernemerschap gaat over het zoeken naar kansen om je praktijk in stand te houden en verder uit te bouwen. Dat vergt een zekere dynamiek, want je schakelt voortdurend tussen wat kan in de context en fase waarin je je op een gegeven moment bevindt, en dat kan variëren. Je houdt je visie voor ogen en past er je strategie voortdurend aan aan. Dat vergt natuurlijk nogal wat creativiteit. 

Informeer je

Onderzoek wijst uit dat kunstenaars die na enkele jaren het artistieke pad verlaten, over zakelijke aspecten slecht geïnformeerd bleken. Bekijk het zakelijke samen met je artistieke praktijk. Hoe beter je wordt in het georganiseer en geregel, des te autonomer je jezelf zal voelen. 

7 tips voor artistieke entrepreneurs

1. Budgetteer je tijd

Niet enkel geld valt in een budget te gieten. Tracht eens bij te houden hoelang je over bepaalde activiteiten doet. Dat helpt je bij het opmaken van planningen. Je leert bijvoorbeeld inschatten hoe lang je kunt besteden aan experiment rond een nieuw idee voor je in tijdsnood komt. Belangrijk: maak ook tijd vrij om niét te werken. Het is belangrijk voor je welzijn om werk en vrije tijd af te grenzen. 

2. Leer de basics van boekhouden

Je kosten als maker kunnen sterk oplopen: huur van een atelier of repetitieruimte, transport, materialen of instrumenten. En weet je ook hoeveel er precies binnen komt? Om het overzicht te bewaren moet je kunnen begroten, en moet je nauwgezet inkomsten en uitgaven bijhouden. En er ook een prognose van maken. Lees bij Cultuurloket meer over het maken van een financieel plan.

3. Bevraag je over de sociale wetgeving

Zorg dat je weet wat je rechten en plichten zijn. Hoeveel uren zal je werken? Hoeveel zal je verdienen? Bouw je sociale rechten op? Hoeveel draag je daarvoor af? En wat als je ziek wordt?

Wanneer je met of voor iemand werkt, moet je afspraken maken. Die leg je vast in een contract. Die moet je dus leren lezen en maken om frustraties in de toekomst te voorkomen. Lees meer daarover bij de Sociale Zekerheid voor Zelfstandige Ondernemers en bij Unizo.

4. Stel gezonde grenzen, voor jezelf en voor anderen.

Als starter ben je kwetsbaar. Je wil opdrachten binnenhalen, de juiste mensen leren kennen, op een goed blaadje komen. Je hebt misschien nog geen uitgebreid netwerk, je denkt misschien dat je er alleen voor staat. Dat is niet zo. Geen enkele droomjob is het waard om er je gezondheid voor op het spel te zetten. Lees zeker ook ons advies over het thema Welzijn.

5. Werk niet gratis, en ook niet voor te weinig

In de kunsten krijg je geld voor een artistieke prestatie (een optreden, een foto, een schilderij, een uur werk), maar je hebt ook recht op vergoeding voor de uren onderzoek en studie die eraan voorafgaan.

Vraag het juiste loon voor je werk. Wil je weten wat de minima zijn voor jouw sector, check Juistis Juist. Ook voor beeldende kunst is er nu een calculator. 

6. Ga praten met collega’s en experten

Over financiering, wetgeving, professionaliseren, over alles. Durf vragen te stellen.

Bij Kunstenpunt kan dat zonder afspraak tijdens onze morning coffees of night caps. Of via mail: advies@kunsten.be. Vind je de weg niet goed tussen alle adviseurs en steunpunten, check onze wegwijzer!

7. Netwerk

Niet iedereen doet het graag of is er bedreven in, maar een goed netwerk kan helpen. Dat hoeft niet per se uitgebreid te zijn, het gaat erover dat je nadenkt wie je peers zijn, van wie je kunt en wil leren, welke contacten zinvol kunnen zijn. Als je je er comfortabel bij voelt: kom naar buiten, bezoek vernissages, premières, sectorevents. Mensen die iets verder staan in hun loopbaan vinden het vaak fijn hun kennis te delen. Het is zaak hen aan te spreken, vragen te stellen, interesse te tonen. Je hebt altijd een gemeenschappelijk onderwerp: de liefde voor kunst.