Zelfvertrouwen en energie

Op 8/12/17 werd na een collectieve beoordeling een keuze gemaakt om vier concepten verder te ontwikkelen in het kader van D.I.T. We namen daarna de tijd om de feedback van de vier externe juryleden (Pascal Gielen, Adinda Van Geystelen, Tine Holvoet, Guillaume Jacques) te verwerken. Het viel hen vooral op dat vele concepten als een experiment beschreven werden. Een concrete uitwerking van de ontwikkelingsfase (bv. een stappenplan of criteria voor succes) ontbrak meestal.

Om iedereen die betrokken meewerkte aan D.I.T. op dit vlak te ondersteunen, vroegen we Tine Holvoet om op 8/2/18 een werksessie te begeleiden. Door te kijken naar verschillende verschijningsvormen van ondernemerschap in een vertaling op maat van de artistieke praktijk, kan ze nieuwe denkkaders openen. Een combinatie van rijke verhalen van freelancers, ondernemende werknemers in bestaande organisaties, social entrepreneurs, micro-ondernemers, peer-to-peer ondernemers enerzijds en oefeningen om door te denken over extra kansen voor de ontwikkeling van een concept binnen of buiten D.I.T. anderzijds.

Ondernemerschap gaat over het bewust aanboren van energie in jezelf om iets te creëren dat relevant is. Een idee ontwikkelen, communiceren, organiseren… het vraagt verschillende acties die kunnen samenkomen in een praktijk. Om te kunnen ondernemen moet je zelf impact hebben. Dit is wat de psychologie omschrijft als internal locus of control: geloven dat je zelf invloed hebt op de gebeurtenissen in je leven. Uit onderzoek weten we echter dat angst voor falen groot is en dat een meerderheid van de mensen geen vertrouwen heeft in eigen kunnen, kennis en ervaring om een zaak te starten.

Volgens Tine kan nieuwsgierigheid een motor zijn, net als individueel engagement en zelfvertrouwen om iets dat je niet begrijpt op te zoeken of extra uitleg te vragen, om inspiratie te vinden bij rolmodellen. Tijdens de sessie waren dat Sarah Lucas, designers van Eames Office, Thomas Hirschhorn en Bauhaus, Tom Sachs en David Lynch.

Vanuit die nieuwsgierigheid ga je bewust veel opties onderzoeken, wetende dat je altijd kan stoppen of in een andere richting doorgaan. Ondernemerschap wordt vaak verward met management en marketing, die vooral gericht zijn op exploitatie. Een ondernemer heeft steeds aandacht voor verbeelding en creatie, of exploratie. Zelf de balans en wisselwerking bepalen tussen exploratie én exploitatie is cruciaal, want om een idee te ontwikkelen tot een project heb je allebei nodig.

Als een model of methode niet werkt voor je, gebruik het niet en zoek een alternatief.

Een andere goede raad voor ondernemers: let op voor innovators bias. Dit fenomeen treedt op als je zo sterk gelooft in je idee dat je voeling verliest met je uitgangspunt, in het geval van D.I.T.: samen de positie van kunstenaars versterken. Wanneer je niet openstaat voor suggesties om zwakke punten of beperkingen te verbeteren, zit je klem in je eigen overtuiging. Je kan dit vermijden door bewust afstand te nemen, waardoor er ruimte vrijkomt voor andere invalshoeken. Tijdens de sessie illustreerde Tine dit met een pivotbeweging uit het basketbal. Beeld je in dat je standbeen je idee is, sterk verankerd op de grond. Duw je dan met het andere been in het rond terwijl je jezelf telkens een vraag stelt om andere opties te verkennen.

Tine Holvoet is onderzoeker aan Vlerick Business School. Als gastdocent aan de Design Academy Eindhoven en aan de School for Audiovisual Engineering traint ze ook ontwerpers en muzikanten in het ontwikkelen van ondernemerschap. Tine is lid van de pool voorzitters voor het beoordelen van subsidieaanvragen van kunstenaars en organisaties in het kader van het Kunstendecreet. Voor Stanford Business School beoordeelt ze de pitches van start-ups in het Ignite programma voor ondernemers.

Nikol Wellens