Who’s who van organisaties actief in Vlaanderen en Brussel rond nalatenschap

Culturele archiefinstellingen

ADVN
Het archief- en onderzoekscentrum van de Vlaamse Beweging. Verzamelt, bewaart en beheert erfgoed omtrent de Vlaamse Beweging in haar brede historische en thematische context.

Amsab-ISG
Het archief- en onderzoekscentrum van de sociaal, humanitair en ecologisch geëngageerde bewegingen. Ontsluit dit erfgoed en ontwikkelt er een publiekswerking rond in dialoog met de brede erfgoedgemeenschap.

Archief en Museum voor het Vlaams leven te Brussel (AMVB)
Een gemeenschapsarchief met als doel het verdwijnend collectief geheugen van de Nederlandstalige Brusselaars in de veranderende grootstedelijke samenleving te (her)ontdekken.

Archief voor Hedendaagse Kunst België (AHKB)
Archiefinstelling die aansluit bij de collectie van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten België. Omvat archieven van kunstenaars, kunstgenootschappen, tijdschriften, galeries, verzamelaars, en sleutelfiguren in het culturele landschap. Gaat terug tot begin 20e eeuw.

Architectuurarchief Provincie Antwerpen (APA)
Het Architectuurarchief documenteert de architectuur, stedenbouw, landschapsarchitectuur en ruimtelijke ordening in de provincie Antwerpen van 1800 tot heden. Vanaf 1 januari 2018 zal het Architectuurarchief geïntegreerd worden in de vzw Vlaams Architectuurinstituut en er de erfgoedpoot, nu ingevuld door expertisecentrum Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa), versterken.

CAVA
Het cultureel erfgoedcentrum, historisch kenniscentrum en centraal archief van de Vrije Universiteit Brussel en de vrijzinnig-humanistische beweging in Vlaanderen en Brussel.

KADOC
Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving verbonden aan de KU Leuven. Legt zich toe op de bewaring, beheer, dynamische ontsluiting en wetenschappelijk onderzoek van het historisch erfgoed dat het resultaat is van de wisselwerking tussen religie, cultuur en samenleving.

Liberaal Archief
Erfgoedcentrum voor individuen en organisaties die het liberale gedachtegoed aanhangen, ontwikkelen of uitdragen. Legt zich toe op het verzamelen en beheren van erfgoed van alle personen, groeperingen en organisaties, ongeacht hun omvang, in België en Vlaanderen, die zich laten inspireren door het liberale gedachtegoed en het vrije denken en handelen.

Letterenhuis
Het Letterenhuis is het letterkundige archief van Vlaanderen met als missie de zorg voor het Vlaamse literaire erfgoed. Het bestaat uit een centraal archief, een documentatiecentrum en een museum voor de letteren in Vlaanderen en verleent diensten rond archiefzorg.

en verder:

Stedelijke en provinciale archieven
Archiefdiensten van steden, gemeenten en provincies zijn centra van expertise op het vlak van archiefbeheer en vaak begaan met cultuur en potentieel erfgoed op hun grondgebied: onder meer het Felixarchief in Antwerpen, Stadsarchief Brugge, Stadsarchief Brussel, Stadsarchief Mechelen, Provinciaal Archief West-Vlaanderen… Sommige stedelijke en provinciale archieven hebben een kwaliteitslabel als cultureel archief.

Archieven van universiteiten en hogescholen
Universiteitsarchieven en culturele diensten verwerven soms kunstenaarsarchieven vanuit de werking van de universiteit (uitbouwen collectie, tentoonstellingen) of als schenking van alumni of professoren. Sommige universiteitsarchieven hebben een kwaliteitslabel als cultureel archief.

Archiefbank Vlaanderen
Een online databank voor private archieven in Vlaanderen. Archiefbank Vlaanderen is geen verzamelpunt voor materiaal, maar een centraal informatiepunt over private archieven.

Musea en andere bewaarinstellingen

ARGOS
Instituut voor kunstenaarsfilm en -video met expertise op het vlak van conservering, restauratie, productie en ontsluiting. Dit centrum heeft een unieke gecombineerde functie als kunstencentrum met volwaardige collectiewerking.

FOMU Fotomuseum
Het FOMU is het expertise- en ontmoetingscentrum in Vlaanderen voor actuele en historische fotografie in al haar vormen en facetten. FOMU neemt ook archieven van fotografen op.

Koninklijk Belgisch Filmarchief
Het Filmarchief verzamelt en bewaart een collectie films die op esthetisch, technisch en historisch vlak blijvende waarde hebben, brengt zoveel mogelijk documentatie over de filmkunst bijeen en verzekert de raadpleging van deze films en documenten.

Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA)
Een instelling van de Vlaamse overheid en het enige Vlaamse museum met een wetenschappelijk statuut. Collectiebeherende instelling met als taak het behoud, beheer, ontsluiting en onderzoek van de eigen collectie, gaande van de Vlaamse primitieven tot de Vlaamse expressionisten.

M Leuven
Door de stad Leuven opgericht en gesubsidieerd museum met statuut van autonoom gemeentebedrijf. Bouwt op een stedelijke museale werking die teruggaat tot de 19e eeuw, en heeft ook een hedendaagse collectie via een langdurige samenwerking met en bruiklenen van de Cera-kunstcollectie.

Middelheimmuseum
Het Middelheimmuseum legt zich toe op moderne en hedendaagse beeldhouwkunst en bouwt een zeldzame en veelgevraagde expertise op over kunst in openlucht, en verbindt deze met het werkveld van kunst in de openbare ruimte. Het museum presenteert, ondersteunt creatie en bouwt expertise op, koopt aan en bouwt expertise op rond behoud en beheer.

MSK
Het Museum voor Schone Kunsten te Gent geeft een beeld van de kunst van de middeleeuwen tot en met de eerste helft van de 20e eeuw, met bijzondere aandacht voor schilderkunst en beeldhouwkunst uit de Zuidelijke Nederlanden en de Europese – vooral Franse – schilderkunst. In de huidige collectievorming krijgt de kunst van de 19e eeuw, het fin de siècle (een artistieke bloeitijd voor Gent) en het begin van de 20ste eeuw veel aandacht, nationaal en internationaal. Het MSK beheert onder andere de 187 werken op papier van Raoul De Keyser.

Museum voor Hedendaagse Kunsten Antwerpen (M HKA)
Door de Vlaamse Gemeenschap erkende en onafhankelijke collectiebeherende instelling. Werkt rond beeldcultuur in het algemeen, en hedendaagse beeldende kunst, film en mediakunst in het bijzonder, met een nadruk op alles na 1968. M HKA heeft recent het Centrum Kunstarchieven Vlaanderen opgericht dat de ambitie heeft om verschillende diensten aan archiefvormers en beheerders van nalatenschappen te verlenen (zie dienstverlenende organisaties).

Mu.ZEE
Kunstmuseum in Oostende, beheert een rijke collectie Belgische kunst van 1830 tot heden. Via het collectiebeleid en tentoonstellingsprogramma is het de bedoeling dat Mu.ZEE steeds in dialoog staat met het internationale kunstgebeuren.

S.M.A.K.
Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent. De vaste collectie van nationale en internationale topwerken wordt gepresenteerd in voortdurende wisselwerking met originele, vaak gedurfde tentoonstellingen.

Universiteitsarchieven
Universiteitsarchieven en culturele diensten verwerven soms kunstenaarsarchieven vanuit de werking van de universiteit (uitbouwen collectie, tentoonstellingen) of als schenking van alumni of professoren. Sommige universiteitsarchieven hebben een kwaliteitslabel als cultureel archief. De erfgoedbibliotheek van de UGent beheert onder meer het archief van Philippe Vandenberg, Raoul De Keyser en Charles Vandenhove.

Universiteitsbibliotheek UGent
Erfgoedbibliotheek verbonden aan de Universiteit Gent, beheert onder meer het archief van Philippe Vandenberg, Raoul De Keyser en Charles Vandenhove.

Andere musea met een collectie moderne en actuele kunst: Museum Dhondt-Dhaenens, Musea Brugge, FeliXart Museum, Roger Raveelmuseum enz.

Dienstverlenende organisaties

CEMPER
CEMPER is het Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed (een fusie van Resonant en Het Firmament). CEMPER zorgt voor de nodige ondersteuning en informatie over immaterieel en roerend erfgoed van muziek en podiumkunsten via studiedagen, workshops, online platformen, handleidingen of advies op maat.

Centrum Kunstarchieven Vlaanderen (CkaV)
Centrum Kunstarchieven Vlaanderen is een hub en dienstverlener voor archiefvormers en beheerders van nalatenschappen in het veld van beeldende kunst in Vlaanderen. Het centrum vormt een autonome organisatie binnen het Museum voor Hedendaagse Kunsten Antwerpen (M HKA) en wordt opstart in 2017 en 2018 op initiatief van Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz en wordt operationeel in 2019.

Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa)
Expertisecentrum voor het cultureel erfgoed van het ontwerp van de omgeving: erfgoed van architecten, vormgevers, stedenbouwkundigen en bouwbedrijven in Vlaanderen. Vanaf 1 januari 2018 zal het CVAa en Architectuurarchief geïntegreerd worden in de vzw Vlaams Architectuurinstituut (zie ook Architectuurarchief Provincie Antwerpen (APA))

FARO (Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed vzw)
Centraal steunpunt voor het roerend immaterieel cultureel-erfgoedveld in Vlaanderen en Brussel. FARO ijvert op een dynamische, hedendaagse, ethisch en deontologisch verantwoorde manier voor een kwaliteitsvolle, integrale en duurzame zorg voor en ontsluiting van het cultureel erfgoed.

Koning Boudewijnstichting
Een stichting die zich inzet voor het algemene belang en van de maatschappelijke cohesie op de velden van armoede en sociale rechtvaardigheid, filantropie, gezondheid, maatschappelijk engagement, ontwikkeling van talenten, democratie, Europese integratie, erfgoed en ontwikkelingssamenwerking.

Kunstenloket
Adviescentrum voor bedrijfseconomische en juridische vragen omtrent werken in de creatieve industrie.

Kunstenpunt
(Inter)nationaal aanspreekpunt voor de sectoren podiumkunsten, muziek, beeldende kunsten, architectuur en vormgeving. Staat in voor praktijkondersteuning, veldanalyse, en actief bijdragen aan de ontwikkeling van de internationale dimensie van de kunsten in Vlaanderen.

PACKED vzw
Expertisecentrum voor de vorming en verspreiding van kennis en expertise omtrent digitalisering en digitale archivering. Het expertisecentrum wil zo de kwaliteit en de doeltreffendheid van de acties op het vlak van digitalisering en digitale archivering in het ruime cultureel-erfgoedveld verbeteren en bewaken.

ResurrectionLab
Het project ResurrectionLab, een onderdeel van iMAL Center for digital cultures and technology biedt diensten aan op het vlak van emulatie (een specifieke preserveringstechniek voor mediakunst) waarvan kunstenaars en nalatenschappen van kunstenaars gebruik kunnen maken.

TRACKS
Tracks is de Toolbox en Richtlijnen voor Archief-en Collectiezorg in de KunstenSector. Via de website worden praktische tools en richtlijnen opengesteld die de kunstensector kunnen helpen met hun zorg voor hun archief en collectie(s). TRACKS is een project van PACKED vzw en kwam tot stand in samenwerking met Archiefbank, CVAa, Faro, Forum voor amateurkunsten, Het Firmament, Kunstenpunt, Resonant en het Departement CJM.

Vlaams Instituut voor Archivering (VIAA)
Staat in voor de digitalisering, bewaring en ontsluiting van audiovisueel materiaal voor de brede culturele sector (overheden, stadsarchieven, levensbeschouwelijke archieven, kunstenaarscollectieven, podiumkunsten, enz.)

Erfgenamenorganisaties

Bernd Lohaus Stichting
Volgend op de dood van Bernd Lohaus in 2010 richtten Anny De Decker en haar kinderen Jonas en Stella Lohaus de Bernd Lohaus Stichting op ter ondersteuning en verspreiding van Bernd Lohaus’s kunst en ideeën. Naast de organisatie van tentoonstellingen, lezingen en symposia staat de stichting ook in voor steun aan kunstenaars en kunstvertegenwoordigers.

Estate Philippe Vandenberg
De estate zet zich in voor de kennis van en waardering voor het werk van Belgische kunstenaar Philippe Vandenberg op een internationaal niveau. De estate focust op het beheer van de nalatenschap van werken en documentatie, de atelierruimte, het faciliteren van onderzoek rond het oeuvre en het toegankelijk maken ervan door middel van een doorlopende dialoog met kunstenaars, curatoren en het publiek. De Estate Philippe Vandenberg wordt exclusief vertegenwoordigd door Hauser & Wirth.

Fondation Walter & Nicole Leblanc
Een stichting van openbaar nut, opgericht door Nicole Leblanc om het werk van haar echtgenoot op internationaal niveau te promoten.

René Magritte Stichting
Stichting opgericht in 1998 door Charly Herscovici ter promotie en bescherming van het werk en de faam van René Magritte. Voorbeeldfunctie in de wereld van de estates en erfgenamenorganisaties.

Opleidingen

Master na Master Archivistiek: Erfgoedbeheer en Hedendaags Documentbeheer
Universitaire opleiding archivistiek en records management. Binnen het kader van de opleiding kunnen externe organisaties of personen een stage of thesisonderwerp voorstellen. Onderzoek en ontsluiting ervan.

Postgraduaat curatorial studies (voordien Tentoonstelling en beheer van actuele kunst), verbonden aan KASK te Gent
De opleiding initiëert de student op een specialistischte wijze in de actuele tentoonstellingspraktijk, in museale problematieken, en in conservatie, collectievorming en collectiemanagement m.b.t. actuele kunstwerken.

Overheden

Departement Cultuur, Jeugd & Media (CJM)
Het Departement CJM bestaat onder andere uit de afdeling Kunsten en de Afdeling Cultureel Erfgoed. Deze afdelingen voeren respectievelijk het kunstenbeleid en het cultureel erfgoedbeleid uit van de Vlaamse Overheid en dragen actief bij tot de ontwikkeling van een kwalitatief en divers (professioneel) kunstenlandschap en cultureel-erfgoedveld.

Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC)
Nederlandstalige overheid in Brussel