Eenstemmigheid, meerstemmigheid/verslag gesprekstafel A Fair New World
De COVID-crisis heeft de sector met één stem leren spreken, klinkt het. Maar is dat zo, kan dat wel en sluit je niet a fortiori stemmen uit? En zo ja, valt dat te vermijden wanneer de urgentie is om een heldere boodschap uit te dragen? Die heldere boodschap staat meerstemmigheid dan weer in de weg. Moeten we eerlijker en zorgvuldiger kijken naar “één stem” en “meerstemmigheid”? Hoe organiseren we een zo eerlijk, divers én meerstemmig mogelijk veld, dat toch krachtdadig op tafel slaat wanneer nodig? Niet enkel voor zichzelf maar ook voor anderen die onze steun verdienen. Een gesprek over the cracks en hoe ze te lijmen, minstens te erkennen, waar mogelijk te overstijgen.
In de huidige situatie – waarin je, als je een stem wilt hebben in bijvoorbeeld de politiek – wordt je gedwongen meerstemmigheid en meerduidigheid terug te brengen tot een enkel standpunt. In dat proces raken nuances maar ook stemmen verloren. Hoe zou dat anders kunnen?
· Meerstemmigheid is een feit: er bestaat een diversiteit aan perspectieven en identiteiten. Eenstemmigheid bestaat daarom niet, je kan die diversiteit niet reduceren tot een. Wat wel kan is collectiviteit. Je collectief ergens achter scharen, maar ook: samen toe werken naar iets waar verschillende stemmen in door klinken.
· Collectiviteit heeft voorwerk nodig: er moet zorg worden besteed aan wie er aan tafel zit – welke stemmen er vanaf het begin meepraten – en ook aan hoe we met elkaar spreken. De samenstelling en wijzen van spreken aan het begin bepalen mee wat het eindresultaat wordt. Dit kan inhouden dat je je eigen netwerk en je eigen stem moet problematiseren. Ben ik / zijn wij de juiste personen om hierover te spreken?
· Zorg voor intersectionele allianties: sluit allianties rondom een gedeeld probleem of urgenties en onderhoud die allianties. Laat je niet uit elkaar spelen, werk aan wederzijds vertrouwen.
· Wees precies: Laat je niet dwingen/verleiden tot versimpeling van complexe onderwerpen. Taal is hierbij belangrijk, en hoe woorden door verschillende partijen worden toegeëigend, en daardoor van betekenis veranderen. Schenk aandacht aan: wat bedoelen we en wie neemt welke woorden in de mond?
· Maak lange lijnen: je hebt een lange adem nodig en standvastigheid, d.w.z. dat je je committeert aan onderwerpen en ze niet laat vallen als het te moeilijk wordt, want dan vervreemd je mensen van je en verlies je hun vertrouwen.
Meerstemmigheid is belangrijk, want het is de kern van inclusie. Het moet daarom altijd als urgentie aanwezig zijn, een doel i.p.v. een probleem. Dat vergt een voortdurend engagement en aandachtigheid.
