Een inkomen voor kunstenaars

Elke kunstenaar wil loon naar werk. Als je op de hoogte bent van wettelijke rechten en plichten sta je sterker. Bijvoorbeeld in het gesprek met een opdrachtgever over financiële afspraken. Deze toelichting maakt je wegwijs.

Artistieke activiteiten in opdracht

In België bestaat er een aangepaste regeling voor het uitvoeren van een opdracht voor een artistieke activiteit. Hierdoor krijgen kunstenaars toegang tot het statuut dat de grootste bescherming biedt: dat van de werknemers. Zo moet een werkgever bij het opstellen van een arbeidsovereenkomst minimumlonen respecteren. Als je ziek wordt, heb je naargelang de situatie, recht op gewaarborgd loon dat de werkgever betaalt of een uitkering van het ziekenfonds. In periodes dat je geen opdrachten hebt, kan je een werkloosheidsuitkering aanvragen. Deze manier van samenwerken is combineerbaar met artistieke vrijheid bij het uitvoeren van de opdracht.

Zowel een persoon, bedrijf of vereniging kan opdrachtgever van een kunstenaars zijn. Als die nog geen werkgever is of niet actief is in de artistieke sector, is er daarvoor een oplossing mogelijk via interimwerk bij een Sociaal Bureau voor Kunstenaars (SBK).  Opdrachtgevers in de artistieke sector kunnen via een SBK werken voor een vervanging, een uitzonderlijk werk of tijdelijk meerwerk. 

Er bestaat nog een derde oplossing: een kunstenaar met een kunstenaarsvisum kan zelf een aannemingsovereenkomst met een opdrachtgever omzetten in tewerkstelling. Dit wordt ook wel ‘1 bis-regeling’ genoemd. De kunstenaar kan beroep doen op een kantoor dat de loonadministratie verzorgt (payrolling).

Hoedanook: een opdrachtgever kan een kunstenaar niet verplichten om zelfstandige te worden, omdat dit statuut minder sociale bescherming geeft.  Een jurist van Cultuurloket legt alle voor- en nadelen van elk statuut uit in dit online webinar.

We proberen hier content te tonen van YouTube.

Kunsten.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.
Lees meer over onze privacy policy.

Bekijk de video op YouTube

Een AKV (Amateurkunstenvergoeding) is een forfaitaire onkostenvergoeding voor een artistieke activiteit waarmee je geen sociale bescherming opbouwt. Deze onkostenvergoeding is vrij van sociale bijdragen of belastingen.

Andere activiteiten

Deze aangepaste regeling is niet van toepassing op niet-artistieke activiteiten. Daarom werken kunstenaars soms ook in het statuut van zelfstandige of ambtenaar.

Het statuut van zelfstandige (in bijberoep) is bijvoorbeeld een oplossing voor kunstenaars die zelf hun werk willen verkopen. Ze kunnen er dan voor kiezen om ook artistieke opdrachten als zelfstandige aan te nemen. 

Als docent in het (kunst)onderwijs werken tal van kunstenaars als ambtenaar, voltijds of deeltijds. Sommigen combineren deze job met het statuut van zelfstandige in bijberoep voor hun artistieke activiteiten, al dan niet in opdracht.

Om zeker te zijn dat er geen betwisting ontstaat over hun keuze, kunnen zelfstandige kunstenaars in hoofd- of bijberoep een zelfstandigheidsverklaring aanvragen bij de Commissie Kunstenaars.

Op Working in the Arts lees je hoe je een kunstwerkattest of AKV kan aanvragen.