Renteloze kunstlening voor publiek wil extra zuurstof geven aan kunstenaars

Persconferentie lancering Kunst aan Zet, Greta Meert Galerie (Brussel) (c) Katrien Kiekens

Onder de naam Kunst Aan Zet – de vroegere kunstkooplening – lanceert de Vlaamse overheid een renteloze lening om hedendaagse kunst aan te kopen van Vlaamse en Brusselse kunstenaars. Het initiatief moet zorgen voor een duurzame economische groei in de beeldende en toegepaste kunsten en moet de positie van kunstenaars en ontwerpers versterken.

Met de renteloze kunstlening kan een individu een werk aankopen van een kunstenaar of ontwerper die in Vlaanderen of Brussel woont en werkt. Het geleend bedrag varieert tussen €500 en €7000 en wordt over maximaal twee jaar terugbetaald.

Een gelijkaardige lening bestaat al langer in Nederland en Groot-Brittannië en zorgde er voor een boost in de verkoop van kunst en unieke designstukken.

Drempels voor aankoop hedendaagse kunst wegnemen

Kunst Aan Zet wil hedendaagse kunsten – en de aankoop ervan – toegankelijker maken. Uit recent onderzoek van de initiatiefnemers blijkt dat heel wat vooroordelen zorgen voor drempels rond aankoop van kunst bij het grote publiek. Betrokken galeriehouders, zoals Base Alpha, Valerie Traan, de Zwarte Panter en Transit bevestigen de nood aan een gezamenlijk initiatief om kunstliefhebbers te stimuleren de hedendaagse kunsten te verkennen en kunstwerken in huis te halen.

Een kunstwerk kopen moet voor iedereen mogelijk zijn, ook al ben je geen kenner en beschik je niet over een groot budget.SVEN GATZ, VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR

Sterkere economische positie van kunstenaars en galeristen

De ambitie is groot. Kunst aan Zet wil meer zijn dan enkel een fiscaal instrument om de aankoop aan te zwengelen. Het wordt ook een platform om de zichtbaarheid van hedendaagse kunst – en de werking van promotiegaleries – te verhogen. De initiatiefnemers willen met het instrument de positie van kunstenaars (en bij uitbreiding ook van galeristen) versterken.

Het is vooral in de eerste 10 tot 15 jaar van hun loopbaan dat kunstenaars en ontwerpers een laag en onzeker inkomen hebben. Een eerdere studie van Kunstenpunt (en een hele reeks partners) wees al op de erg lage gemiddelde inkomsten van beeldend kunstenaars, die met onder €15.000 per jaar, bij de laagst verdienende kunstenaars zijn in het Vlaamse culturele veld.

Ik heb hoge verwachtingen van dit initiatief, waar we drie jaar lang aan gewerkt hebben.

Sven Gatz, Vlaams Minister voor Cultuur

De renteloze lening moet deze tendens helpen keren en meer kunstenaars de kans geven op een leefbare kunstenpraktijk.

Pilootproject start in september 2019

De kunstlening is een consumentenkrediet dat onderhevig is aan de nodige (strenge) reglementering ter bescherming van de consument. Dat houdt onder andere in dat de leningverstrekker Hefboom een FSMA-licentie nodig heeft. Die procedure loopt vandaag.

De start van het pilootproject in Vlaanderen en Brussel is voorzien voor september dit jaar, in principe na afloop van het ministerschap van Sven Gatz, die voortrekker was van het initiatief. Het pilootproject zal werken met 20 promotiegaleries, verspreid over vier steden.

Over de initiatiefnemers

Dit initiatief van de Vlaamse overheid is een co-creatie met Kunst in Huis dat instaat voor de coördinatie en promotie, en Hefboom, de organisatie die vandaag al microkredieten geeft aan cultureel ondernemers. Kunst Aan Zet kadert in het beleid rond cultureel ondernemerschap en aanvullende financiering voor de Vlaamse cultuursector en wordt ondersteund door het Departement Cultuur, Jeugd en Media.