Balthazar: Kings Of The Road

Met Reframing the International wil Kunstenpunt enkele belangrijke hiaten in de kennis over internationaal werken in de Vlaamse/Belgische muzieksector opvullen. Ons onderzoeksproject Have Love Will Travel legt de focus op ‘export’: hoeveel Belgische artiesten treden op in het buitenland? Over hoeveel optredens gaat het? Waar spelen ze het vaakst?
De focus van de cijferanalyse ligt op de periode 2013–2017. De gegevens verzamelen we bij www.songkick.com en www.bandsintown.comwww.setlist.fm en facebook-data van Belgische artiesten en bands. Het voorlopige resultaat is een set van gegevens over 24.175 buitenlandse liveconcerten en dj-sets uit de periode 2013–2017.

Omdat cijfers niets alles zeggen en om een beter zicht te krijgen op het traject dat bands afleggen, gaan we in deze case samen met Christian Pierre (Musickness) dieper in op het internationale parcours van Balthazar. Musickness zette zich in de jaren ’90 op de muziekkaart als managementkantoor van onder andere dEUS. Christian Pierre werkt nu al zo’n 6 jaar als manager van Balthazar.

Balthazar: Applause-, Rats- & Thin Walls-tour

Na winst in de Kunstbende (2005), de publieksprijs op Humo’s Rock Rally (2006) en een titelloze EP (2006) bouwt Balthazar verder aan een eigen sound en een solide live-show. In 2010 komt debuutalbum Applause (Music Industry Award voor beste album) uit in België en Nederland (Munich Records). Ook live verdeelt Balthazar de optredens in die periode voornamelijk over die twee landen en prestigieuze zalen als Ancienne Belgique (Brussel) of Paradiso (Amsterdam) kunnen het bordje ‘sold out’ bovenhalen. Onder meer na een opgemerkte showcase op Eurosonic trekt Balthazar in 2011 resoluut de internationale kaart. Ze spelen voor het eerst meer buitenlandse shows dan Belgische concerten (zie grafiek). Balthazar doet ook steeds meer landen aan, onder andere als voorprogramma van The Joy Formidable en dEUS. Voor het eerst wordt ook naar US gevlogen voor enkele shows.

De unieke sound en live-reputatie zorgt ervoor dat de band een Europees contract tekent met Play It Again Sam (PIAS), waardoor het debuutalbum eind 2011 een tweede leven krijgt in onder andere Frankrijk, Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Scandinavië; landen die ook hoog op het tourschema staan. Terzelfdertijd gaat de band in zee met het Londense International Talent Booking (ITB).

Tweede album Ratskrijgt in 2012 meteen een Europese release en wordt enthousiast onthaald (opnieuw beste album bij de Music Industry Awards en hoge noteringen in eindejaarslijstjes bij buitenlandse vakbladen). Er volgt een uitgebreide Europese tour met vaak uitverkochte shows. In 2013 komt Rats ook uit in UK, volgt een tour als voorprogramma van Editors en bouwt de groep in vele Europese landen aan zijn headline-status. Frankrijk, Duitsland en Nederland zijn de landen waar Balthazar de meeste podia bezet, terwijl het lijstje bezocht landen steeds diverser kleurt. In 2013 staan 124 concerten in 13 verschillende landen op de teller.

Maar het kan nog beter. In 2015 kroont Balthazar zich tot “Kings Of The Road”. In de slipstream van hun derde album Thin Walls (3e Music Industry Award voor beste album, een unieke hattrick) speelt de groep dat jaar 130 concerten, waarvan 121 buitenlandse. Ze zetten voet aan de grond in 20 landen en 105 verschillende steden. Geen enkele Belgische artiest doet dat jaar beter. (Voor de statistieken: Stromae heeft het record van meeste buitenlandse concerten in éénzelfde jaar, namelijk 160 in 2016.) De intense Thin Walls tour brengt hen zowat overal in Europa (inclusief UK) en in de US, waar het album een release krijgt. Met Thin Walls staat Balthazar ook op de affiches van zowat alle grote Europese festivals: van Rock Werchter, over Rock en Seine tot Glastonbury. Na de zomer van 2016 neemt de band wat gas terug en concentreren enkele groepsleden zich op solowerk: J. Bernardt (Jinte Deprez), Zimmerman (Simon Casier) en Warhaus (Maarten Devoldere). Rust is meer dan relatief als je het internationaal traject van J. Bernardt en vooral Warhaus bekijkt. Met Warhaus klopt Maarten Devoldere in 2017 af op meer dan 100 concerten buiten onze grenzen.

Aantal concerten van Balthazar per land per jaar (2010–2017)

Christian Pierre (manager, Musickness): “Dit is inderdaad een indrukwekkend lijstje (gegevens door Kunstenpunt verzameld via samenvoegen van data uit www.songkick.comwww.bandsintown.comwww.setlist.fm en facebook-data van Belgische Balthazar). Volgens mij liggen de reële cijfers zelf nog een stukje hoger. Balthazar speelt jaarlijks nog tal van promo-optredens, vaak voor tv- of radiostations (sets voor een beperkt publiek zoals Desmet Studio’s / 3voor12 VPRO), die niet altijd in de door jullie gehanteerde bronnen opgenomen worden. Als je ziet in hoeveel landen Balthazar de albums actief moet gaan promoten, tikken die aantallen vooral in release-jaren stevig aan. Ik schat dat je er in die jaren nog zo’n 15% shows mag aan toevoegen, wat meteen ook aantoont hoeveel energie de band in promo-activiteiten steekt.”

Van support tot headliner — het verhaal achter de cijfers

Je kunt vaak in het buitenland spelen, maar dat zegt niet alles. In welke clubs/zalen speel je, hoeveel fans komen naar de concerten en slaag je erin je publiek te laten groeien?

Christian Pierre: “Het internationale verhaal van Balthazar start met lovend onthaalde albums waarop een groep met een eigen gezicht te horen is, een sterke live-reputatie en de wil om veel tijd en energie te investeren in het uitbouwen van dat verhaal. Als ik even op Frankrijk focus… Toen ik met de band startte, na de release van hun debuut, speelden we in clubs met een capaciteit van 100 à 200 personen. Op het einde van de Applause-tour verkochten we La Maroquinerie uit en stonden we in Parijs al voor 300 à 400 fans. Bij de start van de Rats-tour hebben we opnieuw een stap vooruit gezet. Aan het begin van die tour stelden we het album voor in La Cigale voor ongeveer 1200 man en aan het einde liep Trianon vol. Regionaal schommelden we toen in Frankrijk tussen een 300 en 500 capaciteit. Na de release van Thin Walls ging het in Parijs naar een uitverkochte Bataclan (1800) en vervolgens Olympia (+2000). Afhankelijk van de regio groeiden we in Frankrijk door naar zalen met een capaciteit tussen de 600 en 1200. En dat allemaal sold out.

In Duitsland zou je een identiek parcours kunnen uittekenen, maar de cijfers mag je daar door twee delen. Nu eindigen we in Hamburg en Berlijn op ongeveer 1250-capaciteit, terwijl dat tijdens de Rats-tour nog rond de 500 schommelde. In Engeland zie je een evolutie van clubs zoals Water Rats (100 à 150 cap), over Hoxton Square Bar (+300 cap) naar Village Underground (+500 cap). Volgend target is Scala waar we mikken op zo’n 900 UK-fans.

Sinds de laatste tour zitten we in een aantal landen in een meer comfortabele positie wat gages betreft, al stijgen de productiekosten bij een schaalvergroting. In andere landen blijven we investeren. Bij het bepalen van de gages spelen de wetmatigheden van vraag en aanbod. Samen met de populariteit van de band stijgt ook de ticketverkoop/ticketprijzen en haal je meer uit de 80/20 verdeelsleutel die meestal in samenspraak met de zaal gehanteerd wordt.”

33 landen op de teller

Volgens ons onderzoek speelde Balthazar in 2015 alleen al 121 buitenlandse shows, verspreid over 20 landen en 105 steden — sinds hun debuut speelde Balthazar in 33 verschillende landen. Europa is duidelijk koploper met als spitsen Frankrijk, Duitsland en Nederland en duidelijke inzet op UK in 2013 en 2015.

Christian Pierre: “Balthazar slaat aan in veel landen en ons territorium is heel breed. In de meeste landen hebben we een groeiproces doorgemaakt en bouwen we daarop verder. Interessant is dat de solo-projecten (vooral J. Bernardt en Warhaus) het in sommige landen (bvb. Scandinavië of Spanje) sneller goed doen dan Balthazar. Soms komen we via die shows ook op plaatsen waar we nog niet eerder met Balthazar speelden en dat opent meteen perspectieven in het verder uitbouwen van het internationale parcours.

Buiten Europa hebben we met Thin Walls onze eerste Amerikaanse release gehad. In 2015 volgde toen ook een US-tour die naam waardig (Balthazar speelde er eerder enkel shows in 2012) maar we hebben op een bepaald moment besloten om even niet verder op US in te zetten. Naar ons gevoel kwam er onvoldoende beweging in het US-verhaal en ook een verhoopte support-tour bleef uit. Het werd een te zwaar financieel risico en te grote tijdsinvestering, gelet op het enorm drukke Europese schema. Maar de eerste stenen zijn op die manier wel gelegd.

Ondertussen is ook de crew gegroeid al blijven we op dat vlak zeer bescheiden. In het begin tourde enkel een geluidsman mee; later kwam daar een tourmanager bij, een roadie, lichtman, backliner/productie… Per grote tour hebben we één mannetje aan het Balthazar-team toegevoegd. De crew is nu dus ongeveer even groot als de band. Op die manier houden we alles heel overzichtelijk. Hierbij reken ik geen chauffeurs. Als we met een nightliner touren, heb je er soms twee nodig. We touren eigenlijk vooral over de weg. Vaak doen we alleen in de zomer beroep op het vliegtuig omdat het drukke festivalschema ons daartoe dwingt.

Team Balthazar

Christian Pierre: “In het uitbouwen van dit parcours is vanaf het begin hard gewerkt door de band, management, crew, bookers en platenfirma. De investeringen die je moet maken om dergelijk traject uit te tekenen, mag je niet onderschatten. Daarom ook dat het succes in eigen land en de inkomsten die we hier genereren noodzakelijk zijn. Anders zouden we nooit in zoveel landen kunnen investeren en ons moeten beperken tot een drietal markten. Idem voor de steun van een publisher en onze platenfirma (PIAS). Al heeft de evolutie binnen de muziekindustrie er wel voor gezorgd dat die support veel beperkter is geworden dan in de periode toen ik als manager startte. Als ik de vergelijking zou maken met de label-steun waarop dEUS in de jaren 90 kon rekenen, denk ik dat er misschien nog 20% overblijft. Op bepaalde momenten hebben we bij de Vlaamse Overheid ook beroep gedaan op RVT’s (reis- en verblijfs-tussenkomsten). Soms kregen we steun, soms werd het dossier afgewezen. Een toekenning kan soms cruciaal zijn om een tour op dezelfde schaal te laten doorgaan of niet. Zo kregen we broodnodige steun bij onze support-tour met Editors, de UK-tour of onze eerste headline-concerten.

Showcases kunnen ook een rol spelen in het uitbreiden van het internationaal netwerk. Timing is hierbij belangrijk en de juiste mensen op de show krijgen, blijft cruciaal. Balthazar haalde veel uit de Eurosonic-passage in 2011 waar ze door veel promotoren werden opgemerkt. Hun showcase op SXSW was dan weer een tegenvaller, die op The Great Escape en CMJ brachten wel iets op.

Maar ondertussen hebben we dus een sterk team rond de band verzameld. In de toekomst blijft de hoofdfocus continentaal Europa en willen we ook op UK blijven inzetten. We zijn net van agent veranderd. Vroeger zaten we bij het Londense ITB (International Talent Booking) die onder andere op Editors werkten. Nu vonden we onderdak bij Free Trade Agency die onder andere The War On Drugs en St. Vincent begeleiden. Met die switch hopen we ons territorium ook buiten Europa uit te breiden en waarom niet ook mikken op Zuid-Amerika of Australië.“

Bonne route!

Je leest: Balthazar: Kings Of The Road