Ivre de Mots
Ivre de mots is een project van Kunstenpunt, Literatuur Vlaanderen, Maison Antoine Vitez en Performing Arts Fund NL, en wordt ondersteund door het Ministerie van Buitenlandse Zaken van de Vlaamse Regering.
De opkomst van nieuwe vormen van het schrijven van dramatische teksten is in Vlaanderen en Nederland een belangrijk fenomeen. Onze belangrijkste auteurs en hun succesvolle teksten zijn vandaag in Frankrijk nog relatief onbekend. Drie Vlaamse en Nederlandse instellingen – Fonds Podiumkunsten NL, Literatuur Vlaanderen en Kunstenpunt- hebben hun krachten gebundeld met het Maison Antoine Vitez, International Centre for Theatre Translation, om nieuwe bruggen te slaan tussen onze drie landen. Het project Ivre de mots wil het aantal vertalingen van hedendaagse teksten vergroten, hun auteurs bekend maken en er vervolgens voor zorgen dat ze het Franse publiek ontmoeten via lezingen, publicaties en opvoeringen door Franse gezelschappen.
Een leescommissie heeft 24 teksten uit het recente repertoire geselecteerd. De Franse vertalingen komen tot stand in samenwerking met het Maison Antoine Vitez.
Biografieën
Marjolein Bierens
Marjolein Bierens (°1958) studeerde sociale wetenschappen in Leiden en ging naar de theaterschool te Amsterdam. Ze werkt als scenarist en toneelschrijfster en schrijft drama voor diverse media als theater, radio, film en opera. Ze scheef veel stukken voor Zeelandia waaronder ‘Ik Zeeuws meisje, de Maria Magdalena van de Zuivelvoorziening’ (Prix Europa 2002), ‘Mooie Anna, een Zeeuwse fado’ en ‘Land van over zee’ (nominatie Taalunie Toneelschrijfprijs 2015). Hierbij maakte ze gebruik van haar Zeeuwse roots die vanwege de rijke thematiek als inspiratiebron dienden. In 2010 is bij IT&FB haar bundel uitgekomen MONOLOGEN: 5 teksten voor jonge vrouwen en 1 voor een oude. Daarna schreef ze ‘Levenspijn’ over de moeite die het kost om te leven. Momenteel toert ze met het stuk ‘Rimpelingen, het geheim van een hofhouding’ geschreven voor blinde spelers en over de wereld gaat zonder zicht. Ze schreef libretti, radiodrama en hoorspelen voor diverse omroepen waarvan velen genomineerd zijn. De meest recente is de achtdelige serie ‘Hotel Schiller’ voor de VPRO. Naar aanleiding van dit onderwerp bracht zij in 2020 ook een non-fictie boek uit bij uitgeverij Meulenhoff. Een nieuw boek over interbellumvrouwen, ook bij Meulenhoff, wordt dit jaar verwacht. Daarnaast werkt zij als docent op de Schrijversvakschool te Amsterdam.
TEKST: Land van over zee
Vertaald door: Catherine Tron-Mulder
Nico Boon
Nico Boon (°1978) werkt als schrijver, performer, regisseur, coach, docent en dramaturg. Hij schreef de afgelopen jaren zowel teksten voor de grote zaal als voor kleinere producties. De tekst van zijn solo KOMT OP/GAAT AF werd genomineerd voor de Toneelschrijfprijs, werd in het Engels en het Duits vertaald, was te zien op het Dramatikerinnenfestival in Oostenrijk en werd door Eurodram geselecteerd als één van de drie beste Europese stukken in Duitse vertaling, met een lezing tijdens het Kunstfest Weimar tot gevolg. In 2020 schreef hij zijn eerste stuk voor jong publiek, ZWANEN (7+). Het werd meteen opgenomen in het aanbod van de Duitse uitgever Verlag der Autoren. De tekst van zijn laatste voorstelling, 21.02.202, werd door het Shakespeare Is Dead festival geselecteerd als één van de tien noemenswaardige recente teksten uit het Nederlands taalgebied, en werd daardoor deels in het Engels en Frans vertaald. In 2023 schrijft Boon een nieuwe tekst voor jong publiek, RAARHAAR (8+), die Nico’s elfde tekst voor het professionele circuit zal zijn.
TEKST: Komt op/gaat af
Vertaald door: Isabelle Grynberg
Anna Carlier
Anna Carlier (°1994) is een Vlaamse schrijfster, actrice en theatermaakster. Ze studeerde af in 2017 als master Drama aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent. In 2016 richtte ze Compagnie de Kolifokkers op. Met haar tekst Kruin won ze in 2016 de Nederlands-Duitse Kaas & Kappes kinder- en jeugdtoneelschrijfprijs en de schrijfwedstrijd Het woord aan het woord van HETPALEIS. De tekst werd in opdracht van Verlag der Autoren vertaald naar het Duits en stond in 2018 op de longlist voor de Deutscher Kindertheaterpreis. In 2020 werd haar tekst Hertenleer genomineerd voor de Taalunie Toneelschrijfprijs.
TEKST NOMAN
Vertaald door: Mike Sens
Compagnie barbarie
Compagnie barbarie is een professioneel theatercollectief bestaande uit zeven vrouwen: Ruth Beeckmans, Evelien Broekaert, Liesje De Backer, Karolien De Bleser, Amber Goethals, Lotte Vaes en Sarah Vangeel. Allen studeerden ze aan de theaterschool RITS in Brussel.
Na het afstuderen beslisten ze om naast hun individuele traject als actrice ook samen aan eenzelfde weg te timmeren. Inhoudelijk wordt de focus gelegd op bestaande clichés en worden vooroordelen doorprikt. De producties van de barbaries verruimen het blikveld van de toeschouwer en brengen scheuren aan in bestaande vooringenomenheden.In een complexe en snel veranderende wereld heeft iedereen nood aan houvast maar het gevaar voor generalisering ligt op de loer. Diepgewortelde clichés die voor waar worden aangenomen, die worden door de vrouwelijke makers van compagnie barbarie met al hun talenten bevochten.
De barbaries ontwikkelden hiervoor in de loop der jaren een eigen specifieke beeldtaal. Visualiteit en humor zijn twee belangrijke kenmerken die in elke productie naar voor komen. Door hun visuele aanpak maken de barbaries hun inhoudelijke stellingen tastbaar zonder met de vinger te wijzen, zonder ‘de waarheid’ te willen verkondigen. De barbaries geloven sterk in een uitgepuurde beeldtaal omdat deze associatief werkt. Ze staat open voor interpretatie en nodigt uit tot een verhaal van nuance en complexiteit. Beelden werken associatief en overstijgen een zwart-wit verhaal. Ook humor is een belangrijke parameter voor het werk van de barbaries en een waardevol instrument om kritiek te geven.
TEKST: Gratis chips
Vertaald door: Aurélie Lannoy
Pieter De Buysser
De artistieke praktijk van Pieter De Buysser (°1972) is divers en is niet gemakkelijk voor één gat te vangen. Als schrijver, theater- en filmmaker is hij gevestigd in Brussel, centrum van het politieke Europa, waar hij zich duidelijk in zijn element voelt. Zijn werk geeft blijk van een breed perspectief op het continent en een nauwe betrokkenheid bij de grote politieke vragen. De Buyssers internationale drive ontwikkelde zich als student: na zijn studie literatuur in Antwerpen behaalde hij een master in de filosofie in Parijs waar hij les kreeg van onder anderen Badiou, Rancière en Derrida. Het is wellicht geen toeval dat deze denkers erom bekend staan denkbeelden te hebben ontwikkeld die ertoe nopen de loop van de geschiedenis en de toekomst fundamenteel te herzien. De Parijse wortels in de filosofie werken alleszins door tot in alle vertakkingen van De Buyssers oeuvre. Toch is zijn werk niet zwaar op de hand; zijn schrijfstijl is zo lichtvoetig dat het lijkt alsof de teksten zichzelf vertellen. Maar bovenal slaagt hij erin het grote en omvattende stem te geven door het kleine en schijnbaar onbeduidende aan het woord te laten. Omgekeerd beschouwd zindert in het alledaagse niet zelden een mythische dimensie door. Dat levert in zijn werk geen ongerijmdheden op, maar een meerstemmigheid die de harmonie verkiest boven het conflict, de betovering boven de verstomming. Lees hier verder.
TEKST: De zonder zon zon
Vertaald door: Anne Vanderschueren
Rob de Graaf
Rob de Graaf (°1952) behoort tot de productiefste Nederlandse toneelschrijvers. Hij schreef stukken voor groepen als Nieuw West, Dood Paard en sinds een aantal jaren voor De Gemeenschap. Zijn monoloog Rinus (1987) behoort tot zijn vroege werk en gaat over Rinus van der Lubbe, die werd verdacht van brandstichting in de Rijksdag van Berlijn in 1933. Die rol, ook een soort lone wolf, werd destijds ook gespeeld door Marien Jongewaard.
TEKST: Romp
Vertaald door: Esther Gouarné & Mike Sens
Peter De Graef
Peter De Graef (°1958) is een hedendaagse prediker. Met zijn doorgecomponeerde verhalen zet hij eerst onze ziel open. De Graef leek voorbestemd om acteur te worden, met een vooropleiding aan de Gemeentelijke Muziekacademies in Borgerhout en Merksem, een passage aan het conservatorium bij Dora van der Groen in Antwerpen en vanaf 1979 vier jaar dienst bij het Toneelgezelschap Ivonne Lex. Maar het is met de monoloog Et voilà (1992), een bewerking van verhalen van Guy de Maupassant, dat zijn ware roeping zich openbaart. De Graef droomt er aanvankelijk van romanschrijver te worden, maar gezien zijn parcours als acteur richt zijn schrijven zich vanzelf naar het theater. Zijn hang naar een vorm van epiek neemt hij mee: op een paar decennia tijd bouwt De Graef een omvangrijk oeuvre uit aan theaterteksten die in al hun complexe gelaagdheid niet zelden aandoen als romans. Lees hier verder.
TEKST: Mary !
Vertaald door: Esther Gouarné & Mike Sens
Rebekka de Wit
Voor de Nederlandse theatermaakster en schrijfster Rebekka De Wit (°1985) is tekst de plaats bij uitstek om zich tot de wereld te verhouden. In haar eerste voorstelling Hoe dit het verhaal werd uit 2011 combineerde ze een contemplatieve schrijfstijl, een sterke analytische blik en groot sociaal engagement met een stevige dosis humor en zelfrelativering en wist ze vaak kleine observaties op te schalen tot diepere filosofische vraagstellingen. Die kenmerkende aanpak blijft ook een constante wanneer haar latere werk evolueert van loutere analyse en reflectie naar een meer ‘activistische’ insteek. Vanuit het geloof in de de tekst als een vehikel voor revolutie gaat de Wit, onder meer in Tenzij je een beter plan hebt (2017) en De zaak Shell (2020) – beide collaboraties met Anouk Nuyens – op zoek naar een artistieke methodologie om sociale verandering te faciliteren. Verschillende samenwerkingen tussen Rebekka De Wit, Freek Vielen en Suzanne Grotenhuis leiden in 2017 ook tot de oprichting van De Nwe Tijd, een eigen gezelschap waarin verschillende mogelijkheden worden verkend om zich als individu tot maatschappelijke vraagstukken te verhouden. In 2015 publiceerde de Wit haar eerste roman We komen nog één wonder te kort, ze schreef ook columns voor het magazine rekto:verso en publiceerde in 2019 een collectie essays onder de titel Afhankelijkheidsverklaring. Lees hier verder.
TEKST: We take it from here.
Vertaald door: Cédric Coomans & Esther Gouarné
Esther Duysker & Floor Houwink ten Cate
Esther Duysker (°1985) schrijft voor theater, film, televisie en kinderliteratuur. Voor welk medium zij ook schrijft, altijd worden haar stukken gekenmerkt door vaart, humor en een heldere poëzie. Duysker studeerde Writing for Performance aan de HKU. Haar debuutfilm Dag werd in 2011 geselecteerd in de Gouden Kalf Competitie. Ze vertaalde en bewerkte A Raisin in the Sun van de Amerikaanse Lorraine Hansberry, waarmee Well Made Productions de Amsterdam Kunstprijs 2016 won. Ook schreef en maakte ze op Oerol 2017 met het theatercollectief Sir Duke De Blackout van ’77 (een productie van Orkater) en verwierf ze bekendheid met haar hertaling en bewerking van Othello (Het Nationale Theater, 2018). Daarnaast bewerkte Esther Duysker de roman De Kleurling van H.H. Monkau tot hoorspel, maakte ze het monodrama Fin (2014) en schreef ze in samenwerking met beeldend kunstenaar Brian Elstak de kinderboeken TROBI en LOBI (Das Mag Uitgeverij). Op het bekroonde A Raisin in the Sun volgden nog twee delen in de Raisin Cycle: Beneatha’s Place (Kwame Kwei-Armah, 2018) en Clybourne Park (Bruce Norris, 2019). Haar film Buladó (regie Eché Janga) opende het 40e NFF in 2020 en won dat jaar tevens het Gouden Kalf voor Beste film. Dit voorjaar gaat Duyskers eerste avondvullende toneeltekst The Hills under the Moon (Well Made Productions en Theater Rotterdam) in première in regie van Romana Vrede.
Floor Houwink ten Cate (°1987), regisseur en schrijver, maakt urgente voorstellingen op het snijvlak van theater, opera en film, gebaseerd op persoonlijke gewetensvragen. In haar beeldende en fysieke portretten viert ze het ongemak en de pijn van het leven door grote morele dilemma’s terug te brengen tot de menselijke maat en door onderbelichte problemen op te blazen tot operateske proporties.
Floors werk is politiek, bloedernstig en humoristisch tegelijkertijd. Ze behaalde haar bachelor aan de Nederlandse Filmacademie en studeerde daarna cum laude af aan de Universiteit Utrecht met een master in Theatre Studies. Van 2015-2020 was ze mede artistiek leider van het muziektheatercollectief Nineties Productions waarmee ze in 2017 de BNG Bank Nieuwe Theatermakersprijs won voor Untitled, 2017.
Haar eigen regiedebuut was de succesvolle electro-opera Merkel (Nineties Productions & Orkater, 2019) over de underdog uit de DDR die uitgroeide tot de machtigste vrouw ter wereld. Hierna maakte ze bij Frascati Producties Het standaard leven van een standaard vrouw (2020), een filmische sterfscène over een leven dat zich in de coulissen van de geschiedenis heeft afgespeeld. Daarop volgden de bejubelde voorstellingen One Man Show (2021), over de crisis van de witte heteroseksuele man in de nasleep van de #metoo- en Black Lives Matter-bewegingen, en het familie-epos over huiselijk geweld, Sea of Silence (2022). Tevens deed Floor de eindregie van PERMANENT DESTRUCTION: The HM Concert (2019) en Pain Against Fear (2020), waarvoor Naomi Velissariou in 2021 de Theo d’Or won. In 2022 werd Floor geselecteerd voor het Holland Festival waarvoor ze in samenwerking met Katie Mitchell de ecofeministische opera A Play for the Living in a Time of Extinction maakte. In het najaar van 2022 maakte ze haar eerste grote zaalvoorstelling Atropa, een tragedie op techno en trap (Theater Utrecht, Toneelhuis & Orkater), in co-regie met Naomi Velissariou.
Het experimentele event battlefield of dreams (2023) is haar laatste project bij Frascati Producties en een coproductie met Theater Utrecht. battlefield of dreams is een multidisciplinair werk met opera, documentaire, performance, lezing en debat waarin fictie en realiteit elkaar kruisen. In deze vleesgeworden to be or not to be worden de vaak onzichtbare verhalen over voortplanting getoond die we ons hele leven met ons meedragen.
Vanaf 2022-2023 is Floor vast artistiek kernlid van Theater Utrecht, samen met Casper Vandeputte en Naomi Velissariou, onder leiding van creatief directeur Anne Breure.
TEKST: Sea of Silence
Vertaald door: Esther Gouarné
Fikry El Azzouzi
Fikry El Azzouzi werd in 1978 in Temse geboren als zoon van Marokkaanse migranten. Zijn ervaringen als ‘buitenstaander’ heeft zijn perspectief op de samenleving en zijn maatschappelijke betrokkenheid als kunstenaar diepgaand getekend: “Nog altijd denk ik dat ik er niet écht bij hoor, en ik vind dat ook wel iets hebben: ik wíl er niet echt bij horen.” Ondanks het feit dat zijn stem in het publieke debat gehoord wordt – hij ontving onder andere de Arkprijs van het Vrije Woord – cultiveert hij zijn positie als outsider: “De plaats van de satiricus is aan de zijlijn, zodat hij de nodige vrijheid heeft om gepast te reageren. (…) Met humor of satire leg je vaak ongemakkelijke waarheden bloot.’” Die ongemakkelijke waarheden zijn de conflicten van de multiculturele samenleving in een geglobaliseerde wereld, waarin nationalisme, identiteitspolitiek, islam, terrorisme, racisme, kapitalisme en rechts-extremisme de belangrijkste dynamieken zijn. Fikry El Azzouzi is de eerste auteur in Vlaanderen die een tegelijk rauwe en genuanceerde taal gevonden heeft om die ervaring vanuit een ‘allochtoon’ perspectief te verwoorden. Wat hij als schrijver wil is de ‘tijdsgeest weergeven door de verhalen te vertellen van jonge gasten van vreemde origine.’ Zijn personages zijn vaak losgeslagen figuren die tegelijk in een magische en een realistische, in een Vlaamse en een Marokkaanse wereld leven. Hun verlangens en angsten, hun frustraties en trauma’s, hun verwarringen en keuzes, hun taal en hun humor vormen het vertrekpunt van El Azzouzi’s schrijven. Meer info hier.
TEKST: Reizen Jihad
Vertaald door: Esther Gouarné & Mike Sens
George Elias Tobal
George studeerde in 2012 af aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunst Academie. Hij begon als 18 jarige jongen bij theatergroep DOX waar hij 3 jaar lang heeft gespeeld. Zijn stage liep hij bij De Utrechtse Spelen in “Hamlet” en bij Bos Theaterproducties in “Calendar Girls”. Hij maakte in 2011 zijn solovoorstelling “Vertreksvergunning”, waarmee hij De Parade Parel en Best of IT’s tour heeft gewonnen. Hij speelde o.a in “Ruilen” van Floris van Delft , “Kust” van het RO onder regie van Alize Zandwijk en in “Troje Trilogie” van Paul Knieriem. Sinds 2012 schrijft en speelt hij samen met Eran Ben-Michaël voorstellingen. Samen ontwikkelden en speelden zij De “George & Eran lossen Wereldvrede op” triologie en “De Vlucht van een Granaatappel”. Zij regisseerde ook samen de voorstelling ” The Future ain’t what it used to be” bij Theater Dox. Hij schreef de co-productie met de Toneelmakerij “Woestijnjasmijntjes” waarvoor hij werd genomineerd voor de toneelschrijfprijs voor beste theatertekst in Nederland en Belgie. Samen met Eran, leid hij hun theatergezelschap, George & Eran Producties. Hij is ook in diverse films en tv series te zien zoals “Noordzuid”, “Com vs Killer” en “Project Orpheus”. In de serie “Papadag” speelt George een van de hoofdrollen en voor de film “Jungle” ontving hij een Gouden Kalf voor beste hoofdrol samen met Majd Mardo. Ten slotte is George verbonden als docent aan de Amsterdamse Toneelschool en kleinkunst Academie
TEKST: Jasmins du désert
Vertaald door: Esther Gouarné
Eva Jansen Manenschijn
Eva Jansen Manenschijn (°1991) is een Nederlandse toneelschrijfster en dramaturge. Zij studeerde in 2014 af aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht waar ze de schrijfopleiding Writing for Performance volgde. Haar stukken worden uitgegeven door De Nieuwe Toneelbibliotheek. Manenschijns afstudeertekst On all fours won de ITs Ro Theater Playwriting Award 2014. Het stuk is onder meer opgevoerd in het Theater Rotterdam. Voor haar latere teksten Niemandsland (2017) en Dubbelgangers (2019) ontving zij in 2020 een Charlotte Köhler Stipendium. De teksten werden opgevoerd door Bellevue Lunchtheater en Theater Rast. In 2020 en 2021 schreef ze twee nieuwe teksten voor Theaterproductiehuis Zeelandia. Manenschijn is tevens actief als dramaturge.
TEKST: Dubbelgangers
Vertaald door: Mike Sens
Sophie Kassies
Sophie Kassies studeerde in 1984 af als regisseur aan de Theaterschool in Amsterdam (nu AHK). Sindsdien werkt zij voornamelijk als dramaturg en toneelschrijver. Lange samenwerkingen ontstonden met theatermaker Annemarie Prins, met Flora Verbrugge, regisseur en artistiek leider van Jeugdtheater Sonnevanck en met Johan Doesburg, regisseur en artistiek directeur van het Nationale Toneel. Sophie Kassies schrijft toneel en muziektheater voor kinderen en volwassenen. Ze werkt vrijwel altijd in opdracht en ontwikkelt haar stukken vaak in samenspraak met de regisseur en de acteurs.
TEKST: Pâte molle.
Vertaald door: Mike Sens
Freek Mariën
Freek Mariën (°1988) is op dit moment een van de weinige theaterauteurs in Vlaanderen die een eigen parcours heeft opgebouwd in het schrijven voor een jong publiek. Het zou echter niet correct zijn om hem enkel in dat licht te zien. Op z’n dertigste is Mariën de belichaming van wat een hedendaags theaterauteur in Vlaanderen kan zijn. Soms schrijft Mariën andere genres, zoals proza, maar in de eerste plaats kiest hij voor theater. Als theatermaker en schrijver creëert hij producties in de schoot van zijn eigen gezelschap, het in Mechelen gevestigde Het Kwartier, waarvan hij algemeen en artistiek leider is; daarnaast ziet hij zich als de auteur van autonome stukken die ook los van hun eerste enscenering kunnen worden gelezen en heropgevoerd. Zijn stukken geven blijk van een enorm taal- en vormbewustzijn; tegelijk spreken er een grote betrokkenheid op mens en wereld en een immer groeiend engagement uit. Vorm en inhoud zijn voor Mariën immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Freek Mariën werd geboren in Gent en groeide op in Mechelen in een gezin met een brede artistieke en culturele interesse. In 2012 studeerde hij af als Master in het Drama aan KASK Gent. Tijdens zijn studies viel hij al op met De Nietjesfabriek, een jeugdtheatergezelschap dat hij in 2008 had opgericht samen met Sarah Van Overwaelle. In 2015 gingen zij elk hun eigen weg. Samen met zijn zus Ruth stichtte Freek Mariën Het Kwartier, en besliste hij zich voortaan niet enkel op een jong publiek, maar ook op volwassenen te richten.
TEKST: Un Russe quelconque
Vertaald door: Mike Sens
Bruno Mistiaen
Bruno Mistiaen (°1959) begint zijn carrière als videomaker. Hij kiest echter al snel voor het theater en meer specifiek voor het schrijven van theaterteksten als zijn artistieke medium. Naast schrijver werkt hij als regisseur en als vertaler. Zijn eerste voorstelling in 1990 is een bewerking van teksten van de Belgisch-Franse schrijver Henri Michaux. Nadien schrijft Mistiaen alleen nog eigen en oorspronkelijk werk. Sinds 2002 legt hij zich ook toe op het schrijven van proza. “Bruno Mistiaen vindt het leuk om toneelteksten te schrijven. Hij heeft belangstelling voor de halfslachtige, dubbelhartige, hypocriete en corrupte mens”, zo omschrijft hij zichzelf kort maar helder. Mistiaen schrijft toneelteksten omdat hij het leuk vindt. Niet omdat hij een schrijfopdracht heeft gekregen. Niet omdat hij zijn teksten zelf wil ensceneren of onmiddellijk geënsceneerd wil zien. Neen, gewoon omdat hij het graag doet. Mistiaen is daarmee een van de weinige toneelschrijvers in Vlaanderen die toneelteksten schrijft los van een concrete opdracht, los van een geplande enscenering en los van een bepaald gezelschap. Voor die onafhankelijkheid betaalt hij echter een prijs: verschillende van zijn stukken werden (nog) niet opgevoerd en als toneelschrijver is hij nog steeds relatief onbekend. Mistiaen schreef de voorbije drie decennia een vijftiental eigenzinnige fabels waarin de hedendaagse samenleving een donkere en pijnlijke spiegel wordt voorgehouden. Lees verder hier.
TEKST: De papa, de mama en de nazi
Vertaald door: Soufiane Boussahel
Dahlia Pessemiers Benamar
Dahlia Pessemiers-Benamar (°1975) studeerde af aan Studio Herman Teirlinck in 1998. Sindsdien speelde ze als freelance actrice in diverse theatergezelschappen zoals De Roovers, Walpurgis, tgStan, het Toneelhuis, hetpaleis, het Zesde bedrijf, en werkte ze in regies van onder anderen Jellie Schippers, Mannah De Pauw, Karlijn Sileghem, Arne Sierens en Thomas Janssens. Naast het podium acteert Pessemiers-Benamar ook in tv-reeksen en films. Zo is ze te zien in o.a. Dju, Zéro Default, Coppers, Je suis mort mais j’ai des amis, Deadline 14-10, Lost in the middle, the Team, Bullets, Grond, FYVVM en Wij waren daar. Haar bekendste rol is die van Zohra el Zarkaoui in de Eén-reeks De Ridder. Als maakster ontwikkelde Pessemiers-Benamar samen met Nele Bauwens een erg eigen parcours dat uitmondde in langdurige samenwerkingen met o.a. Luc de Vos en Manou Kersting. Later startte ze Dunia vzw op, waar ze haar eerste creaties ontwikkelde. Een gemengde cast, en verschillende talen en muziekgenres laten samensmelten, zijn de bouwstenen van haar werk. Pessemiers-Benamar schreef en speelde in samenwerking met Sam Touzani de voorstelling MozaIk (2010), een solo performance met muzikale ondersteuning van Tomas De Smet en Myrddin De Cauter. Als artist in residence van het voormalige WGC Zuiderpershuis creëerde ze onder meer Secret Gardens (2011). Vanuit haar engagement om het woord inclusiviteit te laten verdwijnen en het als een evidentie te beschouwen, stelt Pessemiers-Benamar mensen aan elkaar voor, organiseert ze artistieke speeddates en ontmoetingen en werkt ze op vraag verschillende workshops, inclusieve trajecten en praktijkvormen uit.
TEKST: De eerste keer
Vertaald door: Isabelle Grynberg
Ilja Leonard Pfeijffer
Ilja Leonard Pfeijffer (°1968) is dichter en schrijver. Hij heeft zich onderscheiden in zo goed als alle denkbare genres, behoort tot de meest gelauwerde auteurs van het taalgebied en wordt erkend als een van de dwingendste stemmen in de hedendaagse Nederlandse literatuur. Hij heeft meer dan veertig titels op zijn naam, waaronder poëzie, romans, korte verhalen, toneelteksten, essays, wetenschappelijke studies, columns, vertalingen en bloemlezingen. Stilistisch machtsvertoon en klassieke vormbeheersing stelt hij in dienst van literaire vernieuwing en een toenemend engagement, dat ook expliciet tot uitdrukking komt in zijn werk als columnist en documentairemaker voor de televisie. Pfeijffer studeerde klassieke letteren aan de Leidse Universiteit, waar hij in 1996 promoveerde op een proefschrift over de archaïsch Griekse dichter Pindarus en tot 2004 werkzaam was als onderzoeker en docent Oud Grieks. In 2008 vestigde hij zich in de Noord-Italiaanse havenstad Genua, waar hij tot op de dag van vandaag woont en werkt.
Zijn poëziedebuut Van de vierkante man (1998) werd bekroond met de C. Buddingh’-prijs en zijn debuutroman Rupert, een bekentenis (2002), met de Anton Wachterprijs. Hij is de enige Nederlandstalige auteur die zowel voor poëzie als voor proza de belangrijkste debuutprijs is toegekend. Na zijn derde poëziebundel ontving hij in 2002 de oeuvreprijs voor zijn poëzie van het Duitse Bundesland Nordrhein-Westfahlen. Zijn tweede roman, Het grote baggerboek (2004), baarde opzien door het compromisloze taalexperiment en werd genomineerd voor grote Nederlandse en Belgische prijzen voor het beste boek van het jaar, alsmede voor de Goeden Doerian voor het slechtste boek. De prijs die hij won, was de Tzumprijs voor de beste zin van het jaar. Na de complexe en veelstemmige roman Het ware leven, een roman (2006), beleefde hij zijn internationale doorbraak met La Superba (2013). Deze roman rond het thema van migratie die zich afspeelt in Genua, werd bekroond met de Libris Literatuurprijs, de prestigieuze vijfjaarlijkse prijs van de Koninklijke Academie van België en wederom de Tzumprijs voor de beste zin, die hij als enige auteur tweemaal heeft gewonnen. Het boek werd een bestseller en is uitgebracht in meerdere landen, waaronder de Verenigde Staten, Duitsland en Italië.
TEKST: De advocaat
Vertaald door: Anne Vanderschueren
Joachim Robbrecht
Joachim Robbrecht (°1979) is schrijver, regisseur en performer. Na een master in Literatuurwetenschappen in België studeerde hij regie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Sinds 2006 schrijft hij teksten voor eigen voorstellingen zoals Ijs en The Great Warmachine. Andere stukken ontstaan dan weer op vraag van regisseurs, zoals Sarah Moeremans (Het Zuidelijk Toneel) en Timothy de Gilde, waarmee hij al jaren samen voorstellingen bedenkt. Voor enkele teksten zoals het recente Wat me niet Breekt werkt hij samen met co-auteur Artun Alaska Arasli of de acteurs die het stuk spelen. Zijn werk omvat stukken voor tekst- en muziektheater, voor tieners en volwassenen. Het werd onderscheiden met verschillende prijzen. Hij kreeg onder andere de Charlotte Köhler-prijs voor zijn jonge oeuvre, de Gouden Krekel en de Kaas&Kappes Preis voor Bromance. Daarnaast deelt Robbrecht ook schrijftechnieken met studenten in lessen als vast docent aan verschillende opleidingen. Teksten zijn voor hem het begin van een gesprek met het publiek: ze moeten de lust oproepen om je hart te luchten of te discussiëren. Kenmerkend voor zijn werk is een taal die de sprekers verraadt, eigentijds en specifiek in haar woordenschat. Hij speelt met vertelstructuren en de muzikaliteit van taal.
TEKST: Bromance
Vertaald door: Isabelle Grynberg & Esther Gouarné
Kees Roorda
Kees Roorda (Leeuwarden, 8 januari 1967) is een Nederlands toneelschrijver en regisseur. Roorda studeerde Nederlandse taal en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en aansluitend de opleiding Kunst en Kunstbeleid. Hier ontdekte hij zijn voorliefde voor toneel. Hij maakte zijn eerste voorstelling, Glück van Maximilian Dauthendey, en liep stage bij Gerardjan Rijnders en Ivo van Hove. In 1996 werd hij uitgenodigd om deel te nemen aan de Jekerstudio Maastricht en vervolgens om te studeren aan Dasarts (Amsterdam School Advanced Research in Theatre and Dance Studies). The Glasshouse wordt sinds 2009 structureel ondersteund door het Nederlands Fonds voor Podiumkunsten en Amsterdams Fonds voor de Kunst.
TEKST: Rishi
Vertaald door: Esther Gouarné & Mike Sens
Jan Sobrie et Raven Ruell
Jan Sobrie (1979) is een Belgisch schrijver, acteur en regisseur. Hij werkte bij gezelschappen zoals KVS, Theater Antigone, Kopergietery, Bronks, Hetpaleis, Tutti Fratelli en Theater Artemis. In 2009 werd Sobrie genomineerd voor de Vlaamse cultuurprijzen. Zijn theatervoorstellingen werden bekroond in binnen- en buitenland.
Raven Ruëll (1978) is een Belgische theaterregisseur, acteur en auteur. Raven studeerde theaterregie aan het RITS, waar hij in 2001 afstudeerde. In 2002 maakte hij Het leven en de werken van Leopold II, een stuk dat een decennium lang werd opgevoerd in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg. Sinds 2004 maakt hij deel uit van de artistieke kern van het Kortrijkse Theater Antigone onder leiding van Jos Verbist. Samen maakten ze onder meer Tribuna(a)l over het Belgisch rechtssysteem. Hij werkte intens samen met Bruno Vanden Broecke aan onder meer Missie (2007), Para (2016) en Ouder Kind (2019).
TEKST: Embrouilleurs !
Vertaald door: Esther Gouarné
Magne van den Berg
Magne van den Berg studeerde in 1994 af aan de Mimeopleiding te Amsterdam en maakt sindsdien haar eigen voorstellingen. Van 1994 tot en met 1999 werkte ze in samenwerkingsverband. Sinds 2000 werkt ze zelfstandig en regisseerde een aantal van haar eigen teksten. ‘God woont in Texas’ (2000), ‘Op dagen van scherp licht’ (2001), ‘Korte stilte meisje begint’ (2002). Tussen 2006 en 2012 schreef ze ‘Kale bomen ruisen niet’, voor Ria Marks en Jose Kuijpers, regie Jetse Batelaan, ‘De lange nasleep van een korte mededeling’, (H.G Van der Viesprijs 2008), regie Joerie Vos, ‘De binnenkomst of je gaat tenslotte weer naar huis’, regie Sanne van Rijn, ‘Halverwege omgedraaid’, in opdracht van HZT, regie Jose Kuijpers, ‘Huis’, in opdracht van Het Filliaal, regie jellie Schipper (winnaar gouden krekel 2012), ‘Mijn slappe komedie voor vier mensen, een handjevol personeel en een tafel die niet vrijkomt’, regie Aat Ceelen/Beppie Melissen en ‘Vijf seconden…’ voor HZT regie Marien Jongewaard. In september 2013 ging haar nieuwste tekst ‘Met mijn vader in bed, wegens omstandigheden’, in première in de Toneelschuur Haarlem, regie paul Knieriem. Naast het schrijven van theaterteksten werkt ze nauw samen met theatermaker/choreografe Nicole Beutle
TEKST: Privés de feuilles, les arbres ne bruissent pas.
Vertaald door: Esther Gouarné
Rik van den Bos
Rik van den Bos (°1982) studeerde in 2008 af aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht als schrijver. Hij schreef onder andere voor het Ro theater, NNT, Toneelschuur producties, Firma Rieks Swarte, Oostpool, de Veenfabriek en Lunchtheater Bellevue. Bij Frascati Producties ontstond een vaste samenwerking met theatermaakster Naomi Vellisariou. In 2010 ontving Rik van den Bos het Charlotte Köhler Stipendium voor zijn eerste drie toneelteksten. Samen met theatermaker Maurits van den Berg richtte hij toneelgroep Berg&Bos op. Hun voorstelling Drive-In werd in 2014 genomineerd voor de BNG Nieuwe Theatermakersprijs en het stuk Een coming of age voor bejaarden voor de Taalunie Toneelschrijfprijs 2016.
TEKST: Trouvez moi une pierre morne
Vertaald door: Mike Sens
Alex van Warmerdam
Alex van Warmerdam (°1952) wordt geboren in Haarlem. Na de Grafische School doorloopt hij de Rietveld Academie in Amsterdam, waar hij afstudeert in vrije grafiek en schilderen. Van Warmerdam is medeoprichter van het muziektheatergezelschap Hauser Orkater. Met voorstellingen als HetVermoeden (1977) en Zie de Mannen Vallen (1979) oogst het gezelschap succes in binnen- en buitenland. In de periode bij Hauser Orkater (1974-1980) kan van Warmerdam zijn eerste stappen zetten als toneelauteur, door tekstbijdragen te leveren aan de verschillende producties. Als de groep in 1980 ophoudt te bestaan, gaan verschillende andere gezelschappen onder de vlag van Stichting Orkater verder; van Warmerdam richt samen met Thijs van der Poll en Marc van Warmerdam De Mexicaanse Hond op. Voor dit gezelschap schrijft hij diverse toneelstukken, die hij ook regisseert. Hij acteert, componeert (vaak in samenwerking met anderen) en doet de vormgeving van de voorstellingen.
In de eerste stukken van van Warmerdam, waaronder Graniet (1982), De Wet van Luisman (1984), De Leugenbroeders (1988) en Het Noorderkwartier (1990) worden de dialogen vaak afgewisseld met liedjes en stukken muziek. Lees verder hier.
TEKST Au canal à gauche.
Vertaald door: Esther Gouarné & Mike Sens
Jessa Wildemeersch
Jessa Wildemeersch (1978) studeerde als actrice af aan de Studio Herman Teirlinck in Antwerpen en aan The Actors Studio Drama School in New York. Ze is niet alleen te zien in theatervoorstellingen, maar ook in films, zowel in binnen- als in buitenland. Haar verblijf in New York is beslissend geweest voor haar artistieke loopbaan én voor haar existentiële levenshouding. Ze was in Manhattan op 9/11 toen twee vliegtuigen zich in de Twin Towers boorden. De traumatische effecten van die gewelddadige aanslag op de gewone mens en op het alledaagse leven hebben bij haar een politiek en maatschappelijk bewustwordingsproces op gang gebracht en versneld. “Plots raakten mijn persoonlijke leven en het publieke leven elkaar aan, en sinds dan lijken ze onafscheidelijk”, schrijft ze in haar tekst Dagen zonder data (2015). Vanaf dat moment wilde ze niet langer louter als actrice op het podium staan om rollen te spelen en personages te interpreteren. Ze wilde zich daarnaast ook positioneren als een theatermaker die verhalen over nu vertelt. Ze begon zich toe te leggen op het schrijven. Het ontnuchterende besef van de kwetsbaarheid en de eenzaamheid van het individu in confrontatie met overweldigende en ingrijpende historische gebeurtenissen, leerde haar ook de rijkdom van de menselijke ontmoeting en de noodzaak van de artistieke samenwerking. Een deel van haar teksten en voorstellingen komt tot stand in samenwerking met andere acteurs en theatermakers. Alleen een veelvoud van perspectieven heeft enige aanspraak op waarheid. Jessa Wildemeersch positioneert zichzelf steeds meer in dialoog met anderen. Aan het schrijfproces van haar teksten gaan vaak vele uren interview vooraf die ze met een audiorecorder opneemt. Die interviews vormen het ruwe materiaal voor de te schrijven tekst. Op die manier blijft ze dicht bij de geleefde ervaring en de verwoording daarvan in een eenvoudige spreektaal, maar niet zonder muzikaliteit en poëzie. Lees hier verder.
TEKST: Des jours sans date
Vertaald door: Kim Andringa & Mike Sens
